Vakitle el ve ayaklarınızın bedeninizden bağımsız olarak süratle büyüdüğünü görseydiniz ne yapardınız? Muhtemelen hayal gördüğünüzü düşünür ve gerçek olmasına ihtimal vermezdiniz. Lakin hormonların denetim noktası olan hipofiz bezinde gelişen kimi aksaklıklar, bedeninizde olağandışı büyümelere sebep olabilir.
AKROMEGALİ HASTALIĞI NEDİR?
Beyin tabanında yer alan hipofiz bezinin çok fazla oranda büyüme hormonu salgılaması nedeniyle oluşan bir sıhhat sorunudur. Eozinofilik adenom sonucunda çok büyüme hormonu salgılanır ve bedenin muhakkak kısımları olağana oranla daha fazla büyümeye başlar.
Olağan kurallarda büyüme hormonu çocuklarda kemik ve yumuşak doku gelişimini desteklerken yetişkinlerde metabolizmanın denetimini sağlar. Lakin hastaların birçoklarında düzgün huylu hipofiz tümörü bulunduğundan büyüme hormonu denetimden çıkar. Bireylerin elleri ve ayaklarında olağandışı büyümeler görülür. Tedavi edilmediğinde ise iç organlara ziyan verebilir.
AKROMEGALİ NEDEN OLUR?
Hipofiz bezi, küçük bir yapı olmasına rağmen hormonların istikrarlı olarak üretilmesini sağlayan değerli bir merkezdir. Bir nevi salgı bezlerinin kumanda merkezidir. Bu noktada yaşanan rastgele bir anomalilik, kıymetli problemlere davetiye çıkarabilir. Gözlerin çabucak gerisinde yer alan hipofiz bezinde gelişen tümörler ise büyüme hormonunun denetimsiz salgılanmasına yol açabilir.
Akromegali belirtileri nelerdir?
Ellerde ve ayaklarda büyüme,
Burnun irileşmesi,
Lisanın büyümesi,
Çenenin giderek ileriye gerçek uzaması,
Dişler ortasında boşluklar,
Dudaklarda büyüme,
Çok terleme,
Yorgunluk ve halsizlik,
Baş ağrısı,
Ses kısıklığı,
Bayanlarda adet düzensizliği,
Cinsel isteksizlik,
Erkeklerde istikrarsızlık,
Ciltte kalınlaşma,
Uyku apnesi,
Horlama,
Kaslarda güç kaybı,
Hormonal bozulmalar.
AKROMEGALİ İÇ ORGANLARA ZİYAN VEREBİLİR
Büyüme hormonunun denetimden çıkmasıyla ortaya çıkan akromegali birden fazla vakit kendini muhakkak etmeden yıllar sonra ortaya çıkabilir. Zira semptomlar kademeli olarak gelişir. Geç müdahale edilmesi ise birçok sorunu beraberinde getirir. İç organlarda olağandışı bir büyüme gözlemlenir. Bu durum ise iç organlara ziyan vererek işlevlerini yerine getirmesine mahzur olabilir. Şayet büyüme hormonu çocukluk çağında kemiklerde epifiz çizgisinin kapanmasından evvel artarsa bu durumda igontizm denilen darlaşma ortaya çıkabilir.
AKROMEGALİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Teşhis için çoklukla glukoz testi uygulanır. Glukozun en değerli özelliği büyüme hormonunun salgılanmasını baskılamasıdır. Glukoz yüklenmesi ile GH düzeyinde azalma olmaz.Bu durumda glukozun kan bedellerinde bir tesiri olmazsa denetimsiz büyüme hormonu olduğu kanıtlanmış olur. Şayet bu durumun ortaya çıkmasında tümör etkiliyse MRG ile tümörün yeri ve büyüklüğü ortaya çıkarılabilir.
AKROMEGALİ TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Tedavide 3 farklı yaklaşım benimsenir. Bunlardan birincisi ilaç tedavisidir. İlaç tedavisinin hedefi büyüme hormonu seviyesini olağana indirmektir. Başka bir tedavi yaklaşımı ise cerrahidir. Bu noktada hipofiz bezinde gelişen tümör alınarak denetimsiz büyümenin önüne geçilir. Adenomun büyüklüğüne nazaran burun içinden endoskopik yahut mikroskopik taraftan girilerektranskronid yolla adenom çıkarılır.Son olarak radyoterapi yolu tercih edilir. Ameliyat kadar tesirli olmayan bu teknikte hipofiz bezine radyoaktif çekirdek yerleştirilebilir yahut radyoterapi uygulanabilir.
