Trakya Üniversitesi (TÜ) Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Öztürk, öğrencilerin tertipli uyku için gece yatmadan evvel telefon, tablet ve televizyondan uzak durması gerektiğini bildirdi.
Uyku bozukluklarının nedenlerine yönelik araştırmalar yürüten Prof. Dr. Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, öğrencilerin uzun tatil periyodunda uyku tertibini değiştirdiğini söyledi.
Gençlerin bu süreçte daha geç yatma eğiliminde olduğunu belirten Öztürk, “Okullar başlar başlamaz erken yatma ve erken kalkma sistemine geçiş yapmaları gerekecek. Bu noktada uyumsuzluklar, sabah kalkmada zorlanmalar ve okula geç gitme üzere problemler yaşanabilir. Burada birtakım kurallara dikkat edildiği takdirde geçiş ve ahenk süreci daha kolay olabilir.” diye konuştu.
Beynin, kaydedilen uyku tertibine uyduğunu anlatan Öztürk, şöyle devam etti:
“Uyandıktan sonra gözümüzden içeri parlak aydınlık ışık girmesi kıymetli bir ayarlayıcı faktördür. Bu nedenle kalkma saatimiz kaçsa, örneğin sabah 07.00’ye saatimizi kurduk ve sabah kalktık. Kalkar kalkmaz gözümüzden içeri aydınlık ışık girmesini sağlamalıyız. Bu ışık, beyinden salgılanan melatonin hormonunu baskılayarak ‘senin kalkma saatin budur’ ayarını ve sinyalini verecektir. Beyin bunu kaydettiği vakit, saat çalmadan evvel birebir saatte kalkmak mümkün olabilecektir. Yataktan kalktıktan sonra yapmamız gerekenler var. Gözümüzden içeri 5-10 dakika aydınlık ışık girmesi ve yatakta oyalanmamak, yani kalkar kalkmaz yatağı terk etmek. Öğrencilerimiz yatağı uyandığı üzere terk edip çabucak günlük faaliyetlerine başlamalıdır.”
-“Pijama, süt uyku için yeterli bir hazırlık olur”
Uykuya rahat dalabilmek için çeşitli uygulamalar yapılabileceğini lisana getiren Öztürk, şunları kaydetti:
“Uyku saatinden 5-6 saat evvel idman yapmak, yarım saat yürüyüş, bisiklete binme, açık havada spor, akşam yemeğini 18.00 civarında yemek ve uyku saatine 2 saat kala fizikî faal işlerden uzak durmak, uykuya hazırlık sürecidir. Uykuya yarım saat kala pijamaların giyilmesi, yarım bardak ılık süt içilmesi üzere hazırlıklar da beynimize ‘senin yatma saatin budur’ bildirisini veriyor. Bu hareketleri gören beyin uykuya geçiş hazırlıklarını yapıyor.”
“Yatma saatine yakın parlak ekrandan uzak durun”
Aile ve öğrencileri teknoloji bağımlılığı konusunda uyaran Öztürk, şu tekliflerde bulundu:
“Teknoloji bağımlılığı psikiyatri kitaplarında teşhis olarak yerini aldı. Bilhassa tablet ve cep telefonlarının parlak ekranlarına uykuya yakın saatlerde maruz kalındığında, uykuya dalışı geciktirici yahut engelleyici özellik taşır. Parlak ekran uyarıcıdır. O aydınlık ışık nasıl ki sabah kalktığımızda uykudan kalkma sinyali olacaktı, sabah kalktığımızda melatonin hormonunu baskılayacaktır, gece de uykumuzun daha sağlam ve sağlıklı olması için bu melatonin hormonunun salgılanması gerekiyor.
Melatonin hormonu karanlıkta salgılanan bir hormon. Telefon ve tabletlerdeki o parlak ışık bunun salgılanmasını baskılayınca bizim uyku stabilitesi dediğimiz durumu olumsuz tesirler. O nedenle çocuklarımıza teklifimiz, bilhassa yatma saatine yakın televizyon, telefon ve tablet üzere parlak ekranlardan uzak durmalarıdır.”
