Tüm dünyada göğüs kanseri farkındalığını artırmak için yapılan kampanyalar, hadiselerinin artmasına karşın erken teşhis sayesinde vefat oranlarının azalmasını sağladı. Göğüs kanserinin erken yakalanmasında son beş yıl içinde değerli yol alındığına vurgulayan Genel Cerrah Doç. Dr. Uğur Deveci, on yıl evvel on hastada bir olan erken evre göğüs kanseri yakalama oranının bugün beş hastada teğe çıktığını söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından her yıl ekim ayı “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olarak kabul ediliyor. Bu kapsamda her yıl düzenlenen etkinliklerle farkındalık konusunda şuur oluşturulmaya devam ediliyor. Hatta tüm dünyada göğüs kanseri hadiselerinin artmasına karşın erken teşhis sayesinde mevt oranlarının azalmasının nedeni de kampanyaların farkındalığı arttırdığını gösteriyor.
Yüzde 33 oranla Türkiye’de bayanlarda en çok görülen kanser tipi olan göğüs kanseriyle ilgili merak edilen sorulara yanıtlayan Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Kolu Lideri Doç. Dr. Uğur Deveci, “Meme kanseri korkulacak değil, tedavisi olan bir durumdur. Değerli olan erken saptamaktır. Gelişmiş cerrahi sistemlerle hem hayatınız hem göğsünüz kurtarılabilir” dedi.
Doç. Dr. Deveci dünyada ve Türkiye’de tüm kanser oranlarında olduğu üzere göğüs kanseri görülmesinde bir artış olduğunu fakat göğüs kanserinden vefat oranlarının giderek azaldığına dikkat çekti. Erken teşhis, cerrahi prosedürlerin gelişmesi, farkındalığın artması nedeniyle vefat oranlarının azaldığını belirten Doç. Dr. Uğur Deveci, “Batı ülkelerinde kansere yakalanma oranı daha yüksek olmasına rağmen Türkiye ve ülkemizin daha doğusundaki ülkelere nazaran mevt oranları daha da az. Zira daha erken yakalıyorlar” sözlerini kullandı. Göğüs kanserinin erken yakalanmasında son beş yıl içinde kıymetli yol alındığına vurgulayan Doç. Dr. Deveci, on yıl evvel on hastada bir olan erken evre göğüs kanseri yakalama oranının bugün beş hastada teğe çıktığını söyledi.
20 YAŞINDAN İTİBAREN DENETİM ŞART
Birinci tarama usulünün 20 yaşından itibaren ayda bir kere kendi kendini muayene etmek olduğunu söyleyen Deveci, 40 yaşından itibaren ise her yıl mamografi ve ultrason çekilmesi gerektiğini kaydetti.
“Bazı hastalar radyasyon nedeniyle mamografi çektirmek istemiyor. Halbuki günümüzde mamografilerin radyasyon oranları çok düşük” diyerek kelamlarına devam eden Deveci, “O kadar radyasyonu gün boyunca ekranlardan, televizyondan, etraftan esasen alıyoruz. Yılda en az bir defa yaptırılmalıdır. Süreç sırasında yapılan sıkıştırmada göğsü ağır olanlarda bir ölçü ağrı olabilir. Lakin az sıkıştırılarak yapılan süreçte teşhis kıymeti düşüktür. Kelam konusu ağrı kabul edilebilir seviyededir” açıklamasında bulundu.
BAŞVURAN 10 HASTADAN BİRİ KANSER
Hastaneye göğsünde kitle olduğu şikayetiyle başvuran hastaların yüzde 10’unda göğüs kanseri tespit edildiğini söyleyen Deveci, göğüs kanserinde kesin teşhis koymanın tek yolunun biyopsi olduğunu sile getirdi. Deveci, kimi hastaların “Meme kanserini yayar mı?” kaygısıyla yaptırmaktan çekindiğini belirterek, “Kanser tanısı koymadan ameliyat yapılmaz. Tanıyı da biyopsi ile koyuyoruz. Günümüzde uygulanan tru-cat biyopsi yolu inançlıdır. Uygulamada ucunda iğne olan bir tabanca kullanılıyor. İçeri giren iğnenin ucu açılıyor. Parçayı içine aldıktan sonra çıkar. Etrafa bulaşmaz. Biyopsi lokal anestezi ile yapıyor. Ağrı hissedilmiyor. Korkulacak, çekinilecek bir süreç değil. Bu süreçte doğruluk oranı yüzde 96-98’dir” dedi.
ARTIK GÖĞÜS DE KURTULUYOR
“Artık mastektomi denilen memeyi çıkarma cerrahisi yapmak yerine göğüs esirgeyici cerrahi, memeyi yerinde bırakarak yapılan cerrahiler daha çoğunluklu yapılıyor” diyerek kelamlarını sürdüren Deveci kimlerin risk altında olduğunu açıkladı.
Deveci, “Özellikle 40 yaşından sonra göğüs kanseri riski artıyor. Birinci derece akrabalarda göğüs kanserinin, ailesel kanser sendromlarının varlığı da göğüs kanseri riskini arttırıyor. Bir bayan hayatı boyunca östrojen hormonuna ne kadar maruz kalmışsa göğüs kanserine yakalanma riski o kadar artıyor. Adet görmeye erken başlamak, menopoza geç girmek de östrojene maruz kalma mühletini uzatmış oluyor. Çocuk doğurmamış olmak, emzirmemiş olmak, göğüs kanser riskini artıyor. Menopoza girdikten sonra hormon tedavileri almak riski arttırıyor. Bireyde obezite olması, yağlı beslenmesi, alkol tüketimi de göğüs kanser riskini artıyor” dedi.
RİSK NASIL AZALIR?
Doç. Dr. Deveci, meme kanserine yakalanma riskinin nasıl azaltılabileceğini de şöyle sıraladı:
“Genetik kaynaklı riskler azaltılamaz. Gözetici cerrahi ile tedbir almak gerekebilir. Çevresel faktörler değiştirilebilir. Obezite azaltılmalı. Yağlı besinler azaltılıp, sebze-meyve yüklü beslenmeli. Alkol kullanılmamalı. Hareketli hayat tercih edilmeli. Menopoz sonrasında kullanılan hormon replasman tedavisi, bilhassa beş yılı aşıyorsa göğüs kanser gelişimini iki buçuk kat arttırdığı için artık bayan doğum uzmanları da çok fazla önermiyorlar”
KANSER ORANI NEDEN ARTTI?
Doç. Dr. Deveci, kanser oranlarında son yıllarda görülen artışın çevresel faktörlerden kaynaklandığını söyleyerek, şunlara dikkat çekti:
“Besinlerdeki antioksidan azaldı. Evvelce bir domatesten elde ettiğimiz antioksidan ölçüsünü almak için artık üç domates yemek gerekiyor. Genetiği ile oynanmış besinler, kimyasallar ile ilaçlanmış zerzevat ve meyveler, hormonlu havyaların etlerini tüketiyoruz. Ekranlar, telefonlar, tabletler, her yerde radyasyon var. Maruz kaldığımız radyasyon oranının artması, besinlerdeki gözetici özelliklerin azalması, toksik tesirlerin artması kanser oranlarının yükselmesine neden oluyor.”
