GEBELİK periyodunda yahut doğumun çabucak sonrasında ortaya çıkan baş ağrısının dikkatli bir biçimde incelenmesi gerektiğini belirten Bayan Sıhhati, Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Tanju Demirören, “Baş ağrısıyla tabibe başvuran hamilelerin 3’te 1’inde gebelik hipertansiyonu ve zehirlenmesi saptanırken, üçte ikisinde migren tipi ağrılar görülür” dedi.
Baş ağrısı bilhassa doğurganlık çağındaki bayanlarda en sık rastlanan şikayetlerin başında geliyor. Norveç’te yapılan bir çalışmada 40 yaşın altındaki bayanların yüzde 60’ının son bir yıl içinde baş ağrısından şikayet ettiği ortaya konmuş. Baş ağrısı her ne kadar sık karşılaşılan bir sorun olsa da gebelik periyodunda yahut doğumun çabucak sonrasında ortaya çıkan ağrının daha dikkatli incelenmesi gerekiyor. 2015’te yapılan bir çalışmada acile baş ağrısı ile başvuran hamilelerin yüzde 35’inde baş ağrısının ikincil bir hastalığa (gebeliğe bağlı hipertansiyona) bağlı olduğunun saptandığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan hastalıkları ve Doğum uzmanı Op. Dr. Tanju Demirören, bu nedenle bilhassa gebelikte yahut doğum sonrası yeni ortaya çıkan baş ağrısının detaylı incelenmesi gerektiğini söyledi.
Altta yatan meseleye nazaran ağrının şiddeti ve sıklığının değişebileceğine işaret eden Op. Dr. Tanju Demirören, “20’nci gebelik haftasından sonra yahut doğum sonrası 2 hafta içinde ortaya çıkan baş ağrısında gebeliğin yüksek tansiyonu (preeklampsi) ve buna bağlı konvülsiyonların (eklampsi) birinci bulgusu olabilir” diye konuştu.
NEDENLERİN BAŞINDA GEBELİK ZEHİRLENMESİ VAR
20’nci gebelik haftası üzerinde atipik yahut yeni ortaya çıkan baş ağrısı varsa, kişinin tansiyonu olağan dahi olsa gebelik zehirlenmesinin (preeklapmsi) akla getirilmesi gerektiğini anlatan Op. Dr. Tanju Demirören, şu bilgileri verdi:
“Yapılan değerlendirmelerde hadiselerin yaklaşık üçte birinde preeklampsi saptanmıştır. Bu kümedeki ağrılar ekseriyetle yaygın, sabit orta ve ağır şiddette, zonklayıcı formdadır. Beraberinde bulanık görme, ışık hassasiyeti ve şuur seviyesinde değişiklikler görülebilir. Migrene bağlı baş ağrısında emsal bulgular vardır. Fakat migrende ağrı sıklıkla tek taraflıdır. Bu noktada teşhis, sistemik muayene, tansiyon pahaları ve göz muayene bulgularına bakılarak konulur. Bununla birlikte, hamilenin baş ağrısında nörolojik kıymetlendirme kıymetlidir. Preeklampsi nedenli baş ağrısında beyin kanaması olmadığı surece nörolojik muayene sonuçları olağandır.”
BAŞ AĞRISIYLA BİRLİKTE BU BELİRTİLERİ GÖZ ARKASI ETMEYİN
Op. Dr. Tanju Demirören, baş ağrısı olan hamilede altta önemli bir hastalığın yattığını düşündüren belirtileri şöyle sıraladı:
“Baş ağrısı ile zihin bulanıklığı, kasılmalar (konvülsiyon), göz tabanı ödemi, ense sertliği ve nörolojik bulgular, ağrının çok şiddetli başlaması, birinci defa migren gibisi ağrının ortaya çıkması, evvelce var olan ağrıdan farklı şiddette ve farklı formda ortaya çıkması, ağrının uykudan uyandıracak kadar şiddetli olması ve ağrı kesiciler ağrının azalmaması durumlarında çabucak doktora başvurulmalıdır.”
Bu şikayetlerle gelen hamilenin detaylı olarak incelenmesinin yanlışsız teşhis açısından değerine dikkat çeken Op. Dr. Tanju Demirören, “Gebelikten evvel gerginlik tipi, migren ve küme baş ağrısı olduğu bilinen hamilelerde, belirtiler daha evvel görülen ağrı tablosu ile uyumlu ise gebelik zehirlenmesi ekarte edildikten sonra ek bir şey yapmaya gerek kalmaz. Bu noktada, gebelikte baş ağrısı ile birlikte yüksek tansiyon tespit edilmesi tehlikeli olabileceği için dikkatli olunması gerekir” sözlerini kullandı.
EN SIK MİGREN GÖRÜNÜYOR
Baş ağrısı ile tabibe başvuran hamilelerin üçte birinde altta yatan bir öteki hastalık (gebelik hipertansiyonu, preeklampsi…) saptanırken üçte ikisinde migren tipi ağrılar saptandığını anlatan Op. Dr. Tanju Demirören, hangi hastalıkların hangi belirtilerle kendini gösterdiğini şöyle anlattı:
“Migren tipi, tansiyon tipi yahut küme tipi baş ağrıları olan hamilelerin tanısı genelde gebelik öncesinden konulmuş olur. Gebelikte birinci kez ortaya çıkan yahut atipik baş ağrılarında gebeliğe bağlı hipertansiyon dışarıda bırakıldıktan sonra yarısının migren öbür kalanların ise tansiyon ve küme tipi baş ağrıları olduğu görülmüştür. Migren baş ağrısı yüzde 70 tek taraflıdır. Yüzde 30 ise ya her iki ön lobta ya da başın tamamında yaygın olarak hissedilir. Rutin fizik aktivite ile artar, orta ve ağır şiddette başlar giderek şiddetlenir, zonklayıcıdır. Hasta karanlık sessiz, ortama kaçar. 4 ila 72 saat sürer. Bulantı kusma, ışığa hassaslık, sese tahammülsüzlük, ekseriyetle görsel öncü belirtiler olur bazen duyusal yahut motor kayıpla birlikte olabilir. Gebelikte migreni olanların yüzde 60-70 inde ağrı sıklığında azalma izlenir. Lakin doğum sonrası periyotta artış izlenir. Migren ataklarının gebeliğe olumsuz bir tesiri olmaz.”
GERGİNLİK VE KÜME TİPİ AĞRININ FARKLILIKLARI
Gebelik öncesi teşhis konan bir öbür ağrı kümesi ise gerginlik ve küme tipi baş ağrısı oluşturuyor. Her iki çeşitteki ayırıcı noktalar konusunda Op. Dr. Tanju Demirören şu bilgileri verdi:
“Gerginlik tipi ağrı çift taraflıdır. Baskı yahut basınç hissi halinde artar ve azalır. Hasta etkindir yahut bazen dinlenmek ister. 30 dakika dan 7 güne dek sürebilir. Eşlik eden farklı bir belirti yoktur. Küme tipi ağrılar her vakit tek taraflıdır, çoklukla göz yahut şakakların etrafında başlar. Ağrı süratlice başlar dakikalar içinde şiddetlenir, ağrı derin daima ızdırap veren patlayıcı biçimdedir. Hasta aktifdir, ağrı 15 dakika ile 3 saat ortası sürer. Birebir tarafta beğenilen sulanma kızarıklık, burunda tıkanıklık, burun akıntısı, göz kapağında sarkma, gözbebeğinde küçülme, yorgunluk yahut ajitasyon görülebilir.”
TEDAVİ AĞRI TİPİNE NAZARAN ŞEKİLLENİYOR
Tedavi hakkında bilgi veren Op. Dr. Tanju Demirören, “Daha evvel baş ağrısı kıssası olmayan ani ve şiddetli başlayan baş ağrılarında klinik ayrımda nörolojik görüntüleme (MR) daha sık kullanılmalıdır. Baş ağrısı ile başvuran hamilede gerekli laboratuvar ve klinik inceleme sonrası gebelik hipertansiyonu yahut eklampsi (gebelik tansiyonuna bağlı kasılmalar ile giden tablo) riski uzaklaştırıldıktan sonra gebelikte kullanılabilen ilaçlar ile ağrı tipine nazaran tedavi düzenlenir” dedi.
