PARATİROİD hormon yetmezliği nedeniyle halsizlik, yorgunluk, kasılma üzere şikayetleri olan ve günde 15 tane ilaç kullanan 4 çocuk annesi İlknur Yeşil, karın içine uygulanan paratiroid doku nakli ile 18 yıl sonra sıhhatine kavuştu. Türk bilim insanı Prof. Dr. Erhan Ayşan tarafından hayata geçirilen yol, Milletlerarası Patent Enstitüsü tarafından onaylandı ve tıp literatürüne girdi.
Türkiye’de yılda 10 bin tiroid ameliyatı gerçekleştiriliyor. Bu ameliyatlar sırasında bedenin kalsiyum istikrarını sağlayan paratiroid organı istenmeden alınıyor ya da ziyan görebiliyor. Paratiroid organı yetmezliği bireyde vakitle halsizlik, yorgunluk, kemik erimeleri üzere şikayetlere yol açıyor. Günde 15-20 ilaç kullanmak zorunda kalan, bazen serum yoluyla kalsiyum almaları gereken bu hastalardan biri de Bursa’da yaşayan 42 yaşındaki 4 çocuk annesi İlknur Yeşildi. 18 yıl evvel guatr ameliyatı olan İlknur Yeşil’in ameliyat sırasında paratiroid bezleri ziyan gördü ve çalışmaz hale geldi. Yeşil, ameliyat sonrası ağır bir kalsiyum tedavisi gördü. İlaçların kâfi olmaması nedeniyle vakit zaman hastanede yatarak tedavi olmak zorunda kalan genç bayan, halsizlik, yorgunluk ve kasılmaların vakitle artması sonucu karın içine yapılan paratiroid nakli ile sıhhatine kavuştu. Türk bilim insanı Prof. Dr. Erhan Ayşan tarafından geliştirilen metodun patenti alındı. Prof. Ayşan, “Canlı vericiden aldığımız paratiroid hücrelerini dünyada birinci defa karın içinde omentum ismi verilen bir organın içine naklettik. Karın içine uyguladığımız tedavi sonrası hasta kullandığı ilaçların tamamını bıraktı” dedi.
GÜNDE 15 İLAÇ KULLANIYORDU HEPSİNİ BIRAKTI
Halsizlik, yorgunluk, yataktan kalkamama üzere şikayetleri olan ve ağır beden kasılmaları yaşayan İlknur Yeşil, 18 yıldır yaşadığı sıhhat meselesini şu sözlerle anlattı:
“Bir guatr ameliyatı geçirdim ve bu operasyonda paratiroid bezlerimin kazara alındığı belirlendi. Münasebetiyle ameliyat sonrası ağır bir formda kalsiyum tedavisine başlamak zorunda kaldım. 18 yıldır kalsiyum ilaçları kullanıyorum lakin son bir yıldır ilaçlar tek başına kâfi olmamaya başladı. Hasebiyle pek çok kere hastaneye yatarak damar yolundan yüklemeler yapıldı. Bu durum hayatımı zorlaştırdı. 4 çocuğum olduğundan daha çok zorlanıyordum. Hekimimin tavsiyesiyle nakil konusunu araştırdım. Bu naklin dünyada 3 merkez tarafından yapıldığını öğrendim. Karın içine naklin ise birinci kere Türkiye’de yapıldığını duydum. Kısa bir operasyonla sıhhatime kavuştum. Artık ilaçlarımın hepsini bıraktım. Memnunum ve aileme daha fazla vakit ayırabiliyorum.”
TEKNİĞİN PATENTİ DE ALINDI
Tedavinin karın içine nakille birinci sefer uygulandığını ve bu usulün patentini aldıklarını anlatan Yeditepe Üniversite Hastanesi Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, tıp literatürüne giren tedavi hakkında şunları söyledi:
“Karın içine paratiroid doku nakli dünyada birinci sefer yapılan bir süreç. Dünyada bu tedavi kola enjeksiyon formunda yapılıyor. Biz bunu birinci kere karın içinde ‘omentum’ denilen bir organın içine yaptık. Omentum kanlanması çok güzel olan bir organ olduğundan hücreler burada gerilime girmiyor, rahat bir halde işlev görüyorlar. Buraya uyguladığımız nakil sonrası hastalar ilaçlardan büsbütün kurtularak hayatlarını idame ettirebiliyorlar. İlknur hanıma uygulanan naklin özelliği ise vericiden alınan hücrelerin bizim geliştirdiğimiz bir formülle hiç laboratuvara girmeden nakledilmiş olması. Bu dünyada birinci defa yapıldı. Paratiroid dokusunu, bu bezlerin çok çalıştığı insanlardan aldığımız için bu beşerler bir organ kaybı yaşamıyorlar. Bilakis, var olan yüksek kalsiyum ve buna bağlı kemik ve damar hastalıklarından da kurtuluyorlar. Yani verici fazla olan dokularını vererek hastalığından kurtulurken, bu dokuları alıcıya naklederek onu da kalsiyum eksikliğinden kurtarıyoruz. Yani çöpe gidecek organlar işe yaramış oluyorlar.”
TÜRKİYE’DE YILDA 10 BİN TİROİD AMELİYATI YAPILIYOR
‘Türkiye bir endemik guatr ülkesi’ diyen Prof. Dr. Erhan Ayşan, “Türkiye’de yılda 10 bin tiroid ameliyatı gerçekleştiriliyor. Bu ameliyatların nedeni, tiroid nodüllerinin kanser riski taşıması. Ne yazık ki, ameliyat sırasında tiroid bezinin çabucak gerisinde bulunan ve çok küçük olan paratiroid bezleri ziyan görebiliyor ya da istenmeden çıkartılabiliyor. Her yıl 500 hasta paratiroid yetmezliğini yaşıyor. İlknur Hanım’ın da paratiroid bezleri istenmeden alınmıştı. Yaklaşık bir mercimek büyüklüğündeki bu organ, kandaki kalsiyumu tek başına ayarlıyor. Bu nedenle çok bedelli. Şayet paratiroid bezleriniz yoksa kalsiyum kana geçmiyor ve kolunuzu dahi kaldıracak gücünüz olmuyor. Paratiroid bezleri alınan bireylerde ilaç muhtaçlığı kaçınılmaz. Bu hastalar ömür uzunluğu ilaç kullanmak zorunda kalıyorlar. İlacı almadıklarında kalp olağan ritminde kasılmalar yapamayabiliyor. Bu hastaların kalsiyumu çok düştüğünde ani kalp durması yaşanabiliyor ve ani vefatlar dahi görülebiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
– İstanbul
