Bugünlerde hapşırma, burunda kaşıntı, gözlerde kızarıklık, tıkalı yahut akan bir burnunuz varsa sebebi alerjik rinit olabilir.Bu semptomlar ekseriyetle bir alerjene maruz kaldıktan çabucak sonra başlıyor. Alerji hadiselerinin yaklaşık %75 ini oluşturan bu durum sıklıkla bahar ayları ve yaz aylarının başlarında sık görülüyor. Bunun en değerli sebebi ise bahar aylarında etrafa yayılan bitki polenleri olarak gösteriliyor. Polenler yalnızca alerjik rinite değil tıpkı vakitte alerjik astıma da sebep olabiliyor. Mevzuyla ilgili Koru Ankara Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sadık Ardıç “Bahar aylarında bitkilerin çiçek açıp tozuduğu devirde polenlerin uzun müddet havada asılı kalması, bilhassa sabah saatlerinden başlayıp öğlenden sonraya kadar olan vakit diliminde alerjik rinit yakınmalarını artırmaktadır.” diyor ve mevzuyla ilgili kıymetli bilgiler veriyor.
SABAH SAATLERİNE DİKKAT
Çiçek tozları olarak da bilinen polenlerin kaynağını ağaç, çayır ve otsu bitkilerin çiçekleri oluşturuyor. Teneffüs yolu ile bedene giren bu polenler bağışıklık sisteminin uyarılmasına münasebetiyle bireyde astım ve alerjik rinit tablosunun gelişmesine sebep oluyor. Polenlerin bedenimize solunan hava yoluyla alınması ile gelişen polen alerjileri, alerjik rinokonjunktivit ve astım bulguları ile karşımıza çıkabiliyor. Bu bitkilerin farklı vakitlerde tozlaşması (polen saçması) sebebiyle alerji yapan polen cinsine nazaran zamanlama değişebiliyor. Ağaçlar çoklukla erken ilkbahar aylarında, çayır polenleri için nisan, haziran aylarında, ot polenleri ise ağustos ve eylül aylarında yayılıyor. Doğal bunda hava kaidelerinin da tesiri oluyor yağmurlu serin günlerde polen ölçüsü azken kuru ve sıcak havalarda sabah erken saatlerde polen ölçüsü artabiliyor.
SADECE POLENLERDEN ETKİLENMİYOR
Bedenimiz küf, hayvan tüyü, mesken tozu ve akarları üzere alerjenlere karşı da hassaslık geliştirebiliyor. Mevsimsel alerjik rinite bilhassa ağaç polenleri sebep olurken yıl uzunluğu devam eden alerjik rinitinin en kıymetli sebebi hamam böcekleri ve mesken tozu akarları olarak gösteriliyor. Alerjik rinitte hapşırık nöbetleri, burun akıntısı-tıkanıklığı, göz, burun, kulak ve boğazda kaşıntı, gözlerde sulanma, batma, yanma, şişme kızarıklık üzere belirtiler ortaya çıkar. Sinüzit, nazal polip, otit ve astım gelişme riski artar. Bu alerjenler küçük toz partikülleri hâlinde bronşlara ulaştığında ise astıma neden olur. Hastalar bu devirde öksürük, hırıltı, hışıltı nefes darlığı ve göğüste tıkanıklık yakınmaları ile tabibe başvururlar. Bunların yanı sıra polen alerjili bireylerin %40’nda birtakım taze zerzevat ve meyvelerde bulunan alerjenlere karşı da hassaslık gelişebilmekte. Bu bireyler kaşıntı lisan ve dudakta şişme boğazda sıkışma hissi yaşarlar. Ayrıyeten ürtiker egzama üzere alerjik deri hastalıkları da astım ve rinite eşlik edebilir.
ALERJİK RİNİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Alerjik rinit belirtilerini şöyle sıralayabiliriz.
Gündüz yorgunluğu,
Burun tıkanıklığı,
Baş ağrısı,
Burun akması,
Uyku sisteminin bozulması,
Buruna ait problemler,
Süreklilik gösteren hapşırma nöbetleri,
Su üzere burun akıntısı,
Kulaklarda kaşıntı,
Gözlerde kızarıklık, sulanma
ASTIM TEDAVİSİ İKİYE AYRILIR
Alerjik astım, bitkilerin çiçek açması ve polenlerin atmosferde artması ile başlayan astım ataklarına neden olabilmektedir. Bu astım tipinde atak bahar ve yaz başında sıklaşır. Polenler rüzgâr sebebiyle geniş alanları kapsayabilir. Bunlar atmosferde yer alan dış ortam alerjenleri olarak bilinir. Havada uzun mühlet kalabildikleri için yıl uzunluğu ataklara neden olabilirler.
ALERJİK RİNİT TANISI VE TEDAVİSİ NASILDIR?
Alerjik rinit konusunda en değerli teşhis kriteri hastanın kıssasıdır. Tabipler alerji tanısı için öncelikle hastada görülen belirtileri inceler. Belirtilerin çıktığı mevsim ne ile karşılaşıldığı ve ne formda seyrettiği teşhis için değerlidir. Olaya neden olan casusu hasta kendi tespit edemiyorsa alerji testleri ile tespit edilebilir. Polen alerjilerinin teşhisinde hasta ya daailesinden alınan detaylı hikaye çok kıymetlidir. Tanıyı etabında radyolojik testler, total ve spesifik serum IgEdüzeyi tayinleri ve deri testleri yapılabiliyor.
