İngiliz gazeteleri Boris Johnson‘ın bugün AB’ye sunması beklenen Brexit teklifinin ayrıntılarına manşetlerinde yer verdi.
Daily Telegraph gazetesi, teklife nazaran 2025’e kadar Kuzey İrlanda’da özel bir statü verileceğini yazdı.
Plana nazaran Birleşik Krallık ile İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki kara sonunu oluşturan Kuzey İrlanda’da birtakım gümrük denetimleri yapılması gerekecek ama adada fiziki bir hudut olmayacak. Bu denetimler sonlar yerine farklı noktalarda yapılacak.
Britanya adasından Kuzey İrlanda’ya giden besin ve tarım eserlerinin AB standartlarına uyup uymadığı ise Britanya adasındaki limanlarda yapılacak.
Telegraph bu durumu ‘iki farklı sınır’ olarak yorumladı.
Gazeteye nazaran bu Johnson’ın “son teklifi” olacak, AB kabul etmezse yeni bir müzakere yapılmayacak.
Johnson’ın teklifinde Kuzey İrlanda’nın 2025’e kadar besin ve endüstriyel eserlerde AB ortak pazarında kalması ve Birleşik Krallık’ın içindeki gümrük rejiminden farklılaşması öngörülüyor.
“2025’ten sonrasına Kuzey İrlanda karar verecek“
2025’ten sonra Kuzey İrlanda’ya ne olacağına ise Kuzey İrlanda Parlamentosu karar verecek. Özerk bölge isterse birebir kuralları uygulamaya devam edecek, istemezse Birleşik Krallık’ın gümrük rejimine dahil olarak AB’nin ortak pazarından çıkacak. Lakin bu durumda İrlanda Cumhuriyeti ile nasıl bir hudut oluşması gerekeceği belirli değil.
Johnson’ın teklifinde Birleşik Krallık’ın AB’den 2021 yılında bir hür ticaret mutabakatı yaparak ayrılması planlanıyor.
Johnson’dan evvelki başbakan Theresa May de 2021’de bir hür ticaret muahedesi ile AB’den ayrılmayı planlıyordu. Ama bir mutabakata varılamaması durumunda İrlanda adasında bir hudut oluşmaması için sadece Kuzey İrlanda’nın değil bütün Birleşik Krallık’ın AB kurallarını uygulamaya devam etmesi öngörülüyordu.
Böylelikle hem İrlanda adasında bir hudut oluşmaması hem de Kuzey İrlanda’ya Birleşik Krallık içinde özel bir statü verilmemesi planlanıyordu.
Lakin AB ile varılan bu mutabakat Avam Kamarası tarafından üç başka oylamada reddedilmişti.
Johnson’ın planı da Kuzey İrlanda’ya Birleşik Krallık’ın geri kalanından başka bir statü vermesi nedeniyle Kuzey İrlanda’daki Birleşik Krallık ile birlik yanlılarının, Johnson’ın azınlık hükümetini dışardan destekleyen DUP partisinin yansısını çekme ihtimali taşıyor.
Avrupa Birliği‘nin Johnson’dan gelecek teklifin üç kurala uyması gerektiği, bunların “tamamen açık bir hudut, adanın iki tarafındaki işbirliğini engellememe ve AB’nin ortak pazarına bir art kapı açmama” kuralları olduğunu hatırlatan Telegraph Avrupa Editörü Peter Foster, Johnson’ın teklifinin bu üç kuralı karşılayamadığını yazdı.
Foster bu teklife nazaran Birleşik Krallık’ın 2021’den sonra ya AB’nin ticari kurallarına uymak zorunda kalacağını ya da bu kurallardan kurtulurken Kuzey İrlanda’yı geride bırakacağını savundu.
Foster’a nazaran AB’nin bu planı kabul etmesi için ortak pazarının bütünlüğüne dair eşi gibisi görülmemiş bir taviz vermesi gerekecek ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in bu türlü bir karara hazır olup olmadığı bilinmiyor.
“Avam Kamarası’nda dayanak yoksa AB kabul etmez”
Gazete başyazısında, böylesi bir planın Avam Kamarası’nda kabul göreceğinin kesin olmaması durumunda Brüksel’in bir taviz vererek bu çeşit bir muahedeye imza atmasının düşük ihtimal olduğunu yazdı.
Times gazetesi ise AB diplomatlarının Johnson’ın bir “kamikaze planıyla” ortaya çıktığını ve hedefinin anlaşmasız Brexit durumunda sorumluluğu üzerinden atmak olduğunu söylediğini aktardı.
Times Siyaset Editörü Oliver Wright ve Bruno Waterfield, Avrupa Birliği’ne bugün sunulacak planın inceleneceğini ve AB tarafından uygulanamaz bulunması durumunda hafta sonuna kadar reddedileceğini yazdı.
AB teklifi değerlendirmeye alırsa, müzakere için geriye çok kısa bir vakit kalacak.
17 Ekim’deki AB önderler doruğu öncesinde iki tarafın bir muahedeye varmış olması gerekecek.
Bu da müzakereler için 10 günlük bir müddet kalacağı manasına geliyor.
Gazeteye konuşan bir AB diplomatı “27 AB ülkesinin, bu planın İngiltere Avam Kamarası’nda kabul göreceğinden emin olmadan bu türlü bir planı kabul edebileceğini katiyetle düşünmüyorum” dedi.
i gazetesinin siyaset editörü Jane Merrick, teklifin AB’ye iletilmesiyle eşzamanlı olarak Avam Kamarası’nda da milletvekilleriyle paylaşılacağını aktardı.
Merrick, bu planın Avam Kamarası’ndaki muhalif partilerin yanı sıra Muhafazakar Parti içindeki muhaliflerden de dayanak almasının sıkıntı olduğunu yazdı ve ekledi:
“İrlanda Başbakanı Leo Varadkar İrlanda adasında rastgele bir yeni gümrük denetimi altyapısı kurulmasına karşı olduğunu söyledi.”
Brexit kaynaklı birinci psikoz
Gazete İngiltere birinci kez bir Brexit kaynaklı psikoz hadisesinin da kayıtlara geçtiğini aktardı.
Jemma Crew’un aktardığına nazaran 40’lı yaşlardaki bir erkek olan hastanın akıl sıhhati Brexit referandumundan sonra süratle berbatlaştı.
Irk kökenli şiddet olaylarından kaygı duymaya başlayan ve Britanyalı olmaktan utandığını söyleyen hasta, halüsinasyonlar görmeye ve takip edildiğini düşünmeye de başladı.
Hastasının durumunu British Medical Journal Case Reports mecmuasına yazan Dr. Mohammad Zia Ul Haq Katshu, “Politik olaylar majör ruhsal gerilim kaynaklarına dönüşebilir” ihtarında bulundu.
