Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sağlıklı beslenme alışkanlığının çocukların sırf büyüme ve gelişiminde değil okul başarısı üzerinde de tesirli olduğunu belirterek, “Yetersiz ve istikrarsız beslenen öğrencilerin dikkat müddetleri kısalıyor, algılamaları azalıyor, vakit zaman öğrenme zahmeti ve davranış bozuklukları gelişebiliyor, daha kolay hastalanıyorlar ve okul muvaffakiyetleri düşebiliyor.” dedi.
Koca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sıhhatin korunmasında eğitim öğretim sürecinde elde edilen bilginin ve alışkanlığın çok kıymetli olduğunu söyledi.
Çocukların büyüyüp geliştiği, toplumsallaştığı okul çağı periyodunda alınacak gözetici tedbirlerin ileriki yaşlarda bireylerin sıhhat durumu üzerinde tesirli olduğunu belirten Koca, okul ortamının çocuğun ruhsal ve toplumsal sıhhatini da değerli biçimde etkilediğinin altını çizdi.
“Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte çalışmalar yürütüyoruz”
Okul sıhhati çalışmalarının kapsadığı nüfusun, öğrenciler ve okul çalışanları ile birlikte düşünüldüğünde toplumun yaklaşık beşte birini, aileleri ile düşünüldüğünde ise toplumun neredeyse yarısını oluşturduğunu anlatan Koca, şöyle devam etti:
“Ülkemizdeki okul sıhhati yaklaşımının daha geniş kapsamlı ve bütüncül olması için Ulusal Eğitim Bakanlığımızla birlikte çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Okulların paklık ve hijyen konusunda teşvik edilmesi için Beyaz Bayrak, sağlıklı besinlere erişim sağlanması ve sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması için Beslenme Dostu Okul Programı yürütüyoruz. Ayrıyeten, okul çağı çocuklarının sıhhat problemlerini erken tespit etmek ve tedavilerini sağlamak için işitme, görme ve ağız diş sıhhati taramaları yapıyoruz. Çocuklarımızı bulaşıcı hastalıklara karşı korumak için de aşı programı başta olmak üzere pek çok çalışma sürdürüyoruz.”
“Düzenli sıhhat denetimlerinin yaptırılması gerekli”
Bakan Koca, yeni eğitim öğretim yılında yaklaşık 1 milyon 300 bin çocuğun okul hayatına başlayacağını lisana getirerek, çocukların sıhhatlerini korumak ve geliştirmek için devlet kurumları olarak çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.
Bu noktada ailelerden çalışmalara dayanak olmalarını beklediklerini anlatan Koca, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Okul çağındaki çocuklarımızın da tıpkı daha küçük yaş kümelerindeki çocuklarımız üzere nizamlı sıhhat denetimlerinin yaptırılması gerekli. Bilhassa ilkokula yeni başlayacak çocuklarımızın görme muayeneleri ve aşıları için okullar açılmadan aile sıhhati ünitelerimizi ziyaret etmenizi bekliyoruz. Ayrıyeten okullarda sıhhatle ilgili gereksinim duyduğunuz bahislerde eğitim ve danışmanlık için Sağlıklı Hayat Merkezlerimiz ve Toplum Sıhhati Merkezlerimizden dayanak alabilirsiniz. Öğretmenlerimizin ve velilerimizin bu mevzuda hassas olmalarını rica ediyoruz.
Sağlıklı beslenme alışkanlığı, çocuklarımızın sadece büyüme ve gelişiminde değil okul başarısı üzerinde de tesirli. Yetersiz ve istikrarsız beslenen öğrencilerin dikkat mühletleri kısalıyor, algılamaları azalıyor, vakit zaman öğrenme zahmeti ve davranış bozuklukları gelişebiliyor, daha kolay hastalanıyorlar ve okul muvaffakiyetleri düşebiliyor. Bu noktada velilere ve öğretmenlerimize büyük misyon düşüyor. Çocuklarımıza yanlışsız beslenme alışkanlığının, hayat uzunluğu sürmesi gereken bir davranış biçimi olması gerektiği öğretilmeli.”
Okul çağı çocukları için beslenme tekliflerinde bulunan Koca, temel besin kümeleri olan süt ve süt eserleri, et ve et eserleri, zerzevat, meyve, baklagiller ve tam tahıl içerikli besinlerden, öğünlerde kâfi ölçüde ve istikrarlı formda tüketilmesinin ehemmiyetine işaret etti.
“Güne kahvaltı ile başlamak okul muvaffakiyetinde son derece önemli”
En kıymetli öğünün kahvaltı olduğuna dikkati çeken Koca, “Güne kâfi ve istikrarlı yapılan bir kahvaltı ile başlamak okul muvaffakiyetinin artmasında son derece değerli.” sözünü kullandı.
Öğün atlamanın hakikat olmadığını, gün içinde atıştırmalıkların içeriğine dikkat edilmesi gerektiğini aktaran Koca, “Ara öğünlerde süt, yoğurt, ayran, sütlü tatlılar, tam tahıllı ekmekle yapılan sandviç, meyve, taze sıkılmış meyve suyu, kuru meyve yahut ceviz, fındık, badem üzere yemişlerin tüketiminin tercih edilmesini öneriyoruz.” diye konuştu.
Bakan Koca, okul kantinleri, büfe üzere yerlerden satın alınan besinleri seçerken de dikkatli olunması ikazında bulunarak, eserlerde “Okul Gıdası” logosunun bulunmasına ve son tüketim tarihinin geçmemiş olmasına dikkat edilmesini istedi.
Açıkta satılan besinlerden kaçınılması gerektiğini belirten Koca, sağlıklı beslenme alışkanlığının kazanılmasında ebeveynlerin de çocuklarına örnek olmasının yarar sağladığını tabir etti.
“Çocukların beslenme çantası içeriği denetim edilmeli”
Bakan Koca, çocukların beslenme çantası içeriğinin, daha önce okullara Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen menü örneklerine nazaran hazırlanması ve içeriklerinin denetim edilmesinin faydalı olacağını vurgulayarak, “Beslenme saatlerinde, tüketimi önerilmeyen çok şekerli, yağlı ve tuzlu besinler yerine peynir, yumurta, taze zerzevat ve meyve üzere besinler; gazlı ve öteki hazır içecekler yerine süt, ayran, taze sıkılmış meyve suyunun tercih edilmesi konusunda çocuklar uyarılmalı ve bu hususta veliler ile işbirliği yapılmalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Okullardaki “Sağlık, Paklık, Beslenme ve Yeşilay Kulübü” ile beslenme mevzularının gündemde kalmasının sağlaması, bununla ilgili çeşitli okul içi, sınıf içi aktifliklerin düzenlenmesinin ehemmiyetini anlatan Koca, öğrencilerin uzunluk ve tartı artışlarının rutin aralıklarla takip edilmesi, kıymetlendirilmesi ve gerektiğinde bir sıhhat kuruluşuna yönlendirilmesi gerektiğini bildirdi.
“Fiziksel aktivite çocuklarımızın sıhhati için vazgeçilmez”
Koca, gün uzunluğu fizikî ve zihinsel performansın en üst seviyede tutulabilmesi için, çocukların sevdikleri rastgele bir spor kolu ile ilgilenmelerinin teşvik edilmesi, okul spor kulüp aktivitelerinin arttırılması tavsiyesinde bulundu.
Tertipli fizikî aktivitenin çocuk sıhhati ve gelişimi için vazgeçilmez olduğunu vurgulayan Koca, şu bilgileri verdi:
“Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ile yürütülen Türkiye Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması sonuçlarına nazaran, 10 çocuktan biri hafta içi hiç oyun oynamıyor, her 5 çocuktan biri ise günde bir saatten az oyun oynuyor. Çocukların televizyon seyretme ve bilgisayarda vakit geçirme müddetlerinin ise teknolojinin gelişimiyle birlikte giderek arttığını görüyoruz. İlkokuldan liseye kadar çocuklarımıza haftada beş gün olmak üzere günde en az bir saat aktivite öneriyoruz. Nedir bunlar? Yürüyüş, koşu, bisiklet sürmek, ip atlamak, yüzmek, masa tenisi oynamak, basketbol, futbol, voleybol, tenis üzere aktiviteler okul çağındaki çocuk ve gençlerimiz için son derece yararlı.”
Çocukların günlük mesken işlerine yardımcı olarak hareketlerini arttırmalarının sağlanabileceğini aktaran Koca, çocuklara el yıkama ve diş fırçalama alışkanlığının da kazandırılması gerektiğini bildirdi.
Kirli ellerin, kolay bir soğuk algınlığından ölümcül hastane enfeksiyonlarına kadar pek çok hastalığın nedeni olabildiği ihtarında bulunan Koca, yemek yemeden evvel ve sonra, tuvalete girdikten sonra, dışarıda oyun oynadıktan sonra, dışarıdan meskene gelince, ellerin sabun ile uygunca ovuşturarak yıkanması gerektiğini kelamlarına ekledi.
