Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Lideri Ebubekir Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TBMM’de daha evvel görüşülerek yürürlüğe giren kanuna nazaran çıkarılan ve değerli bir boşluğu dolduran yönetmeliğin ülke ile millete güzel olmasını temenni etti.
Yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanmasının akabinde yapılan tartışmaları titizlikle takip ettiklerini ve her görüşü dikkatle ele aldıklarını vurgulayan Şahin, olumlu yorumları, haksız ve acımasız tenkitleri tek tek tahlil ettiklerini kaydetti.
Yönetmeliğe tabi kuruluşlardan neredeyse hiçbir itirazın gelmemesinin, hatta RTÜK’ün düzenlemelerini dikkate alacaklarını söz etmelerinin hayli manalı ve memnuniyet verici olduğuna değinen Şahin, şöyle devam etti:
“RTÜK olarak gerek ilgili yasal değişiklik çalışmalarında gerekse yönetmelik çalışmaları esnasında taraflarla yakın iş birliği içinde hareket ederek, ilgili taraflardan gelen görüş ve tekliflere tüm düzenlemelerde yer vermeye çalıştık. Yönetmelik yayınlandıktan sonra üzerinde spekülasyonlar yapılmak istenen bahse husus platformların, Üst Şuramız ile yakın iş birliği, sağlam bir bağlantısı ve dala ait çalışmaları bulunmaktadır.”
Şahin, düzenlemenin internet üzerinden radyo televizyon yayıncılığı yapacak tüm kuruluşları ilgilendirdiğine işaret ederek, “Düzenlemeyi, yalnızca müstehcenlik ve sansür üzere birkaç konuya indirgemenin sağlıklı olmadığı kanaatindeyiz. Direktörlük yayınlandığı andan itibaren çektiğimiz fotoğrafta gördük ki ağır tenkitlerin çoğunluğu ya eksik bilgiden ya da güzel niyetli olmayan muhalefet etme alışkanlığından, ön yargılardan kaynaklanıyor. Başta toplumsal medyada olmak üzere ‘İnternete sansür geldi’ tenkitlerinin yüklü olarak yapılması, yönetmeliğin sağlıklı halde incelenmediğini gösteriyor.” formunda konuştu.
Yönetmeliğin öncelikle RTÜK’ün misyon alanı radyo ve televizyon yayınlarını kapsadığını, “İnternete sansür geldi.” sözlerinin niyetli çarpıtma ve kışkırtmalardan öteye gitmediğini belirten Şahin, şunları söyledi:
“Sansür kavramının ne olduğunu çok düzgün bilen kimi arka niyetli kısımlar, kamuoyunu yanlış yönlendirerek sansürcülük eleştirisi yapıyor. Sansürden bilerek yahut bilmeden, bir maksada hizmet ederek ya da bilinçsizce bahsedenlerin düzgün niyetli oldukları düşünülemez. Herkesin malumu sansür, yayınların daha yapılmadan denetlenmesi ve müdahalelerin uygulanmasıdır. Anayasamızda da açıkça sansür yasaklanmıştır. Hiçbir kişi ya da kurum sansür uygulayamaz.”
RTÜK’ün hiçbir vakit, hiçbir yayını evvelce denetlemediğini, yayınlandıktan sonra kendisine verilen yetkiler çerçevesinde misyonunu yaptığını hatırlatan Şahin, Üst Kurulu vakit zaman “sansürcü bir kurum” üzere gösteren çevrelerin, birebir tavırlarını gayeli olarak tekrar sergilediklerini lisana getirdi.
“HAKSIZ REKABETİN KORUNMASI AMAÇLANIYOR”
“İnternet üzerindeki platformlarda isteğe bağlı yayıncılığı düzenleme ve denetleme çalışmalarımız hayatın doğal akışına karşıt düşecek halde olmayacaktır. Şahısların özgürlük alanları bizim için çok bedelli ve manalıdır.” diyen Şahin, yönetmelikle, yayın hizmetleri alanında söz ve haber alma özgürlüğünün, niyet çeşitliliğinin, rekabet ortamının, çoğulculuğun teminat altına alınması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması ve kamu menfaatinin korunmasının amaçlandığına dikkati çekti.
Klâsik radyo ve televizyonların aldıkları yayın lisanslarıyla frekans kullanım fiyatı üzere yükümlülüklerini yerine getirerek devlete vergi sorumluluğunu da üstlendiklerini anlatan Şahin, topladığı vergilerle istisnasız her vatandaşa hizmet eden devlet düzeneğinin, her alanda olduğu üzere yayıncılıkta da kayıt dışılığa müsaade edemeyeceğine değindi.
“YAYINCI ŞİRKETLER VERGİ VERECEK”
Ebubekir Şahin, “Abonelik sistemiyle milyonlarca lira gelir elde eden, internet üzerinden platformlardan isteğe bağlı yayıncılık yapan şirketler, maalesef ülkemizde şu anda hiçbir düzenlemeye ve vergi yükümlülüğüne tabi değildir. Tüzel hiçbir sorumlulukları yoktur. Karları üzerinde kontrol imkansızdır. Burada çarpık bir durum da ortaya çıkıyor. Mevcut lisanslı platformlardan isteğe bağlı yayıncılık hizmetlerine abone olanlar, çeşitli kalemlerde devlete sorumluluklarını yerine getirerek vergilerini öderken, abonelerinden yüksek ölçüde gelir elde eden internet tabanlı şirketler, devlete tek kuruş vergi ödemiyor.” diye konuştu.
Yeni düzenlemeyle, internet tabanlı yayıncılık yapacak kuruluşlarla birlikte yayınlarını sürdüren milletlerarası yayın kuruluşlarının Türkiye’de kuracakları şirketlerle resmiyete kavuşacağını vurgulayan Şahin, bu kurumların öteki tüm yayıncılar üzere yasal yükümlülükleri de yerine getireceğini anlattı.
İnternet yayıncılığının kayıt dışı olmasının eşitlik prensibine karşıt olduğunu ve haksız rekabete yol açtığını belirten Şahin, Üst Şuranın klâsik yayıncılık yapan kuruluşları da korumak durumunda olduğunu, dünyada hiçbir ülkenin bu biçimde kayıt dışı faaliyet gösteren oluşumlara müsaade etmeyeceğini lisana getirdi.
Şahin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Düzenlemenin yurt dışı menşeli yayıncılara kayıt ve bilgi temini sorumluluğu getirilmesi, kamu menfaati ve güvenliğinin korunabilmesi için kuraldır. Çocukların ve gençlerin ruhsal ve fizikî gelişim sürecinde maruz kalabilecekleri ziyanlı yayın içeriklere karşı alınması gereken önlemler zorunluluktur. Mevzubahis platformlarda gösterilen çizgi sinemalarda çocukların ruhsal ve ruhsal gelişimini etkileyen sahneleri ya da dizilerde yapılan terör propagandalarını, her türlü şiddeti ve bağımlılığı özendiren yayınları görmezden gelmemiz mümkün değildir. İnternet yayıncılığı, başta ağır genç nüfusumuz olmak üzere toplumun çoğunluğunu tesiri altına almışken, bu alanda düzeleme yapılmaması ve denetimsizlik kelam konusu olamaz.”
“ÇOCUKLAR YAYINLARI TAKİP EDİYOR”
Lider Şahin, 2018 Yılı Çocukların Yeni Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Siber Zorbalık Araştırması sonuçlarına nazaran, öğrencilerin yayınları televizyonun yanı sıra farklı aygıtlar vasıtasıyla internet ortamından takip ettiklerinin açıkça ortaya çıktığını vurguladı.
Buna nazaran, yayınları klasik ve akıllı televizyondan her gün izleyenlerin oranının yüzde 29,2, cep telefonundan takip edenlerin oranının yüzde 26,1 olduğunun belirlendiğini lisana getiren Şahin, sırasıyla yüzde 12,3 ile masaüstü ve dizüstü bilgisayar, yüzde 9,7 ile tabletin kullanıldığını söyledi.
Televizyon izleme alışkanlıklarına yeni boyut kazandıran yeni medya araçlarının öğrenciler tarafından kullanımının dikkat cazibeli olduğunu anlatan Şahin, yayınların çocuklar tarafından internet ortamından takibinin bu alanda yapılacak düzenlemelerin ve kontrollerin ne kadar gerekli olduğunu gösterdiğine işaret etti.
“DENETİM İSTEYENLER YÜZDE 70”
Şahin, İzleyici Eğilimleri Araştırması 2018 datalarına nazaran, vatandaşların yüzde 70,4’ünün internet üzerinden yayın yapan platformların denetlenmesi gerektiğini düşündüğünü, “Denetim olmasın” diyenlerin oranının yüzde 13 olduğunu bildirdi.
Birebir araştırmada, internet üzerinden yayın yapan birtakım platformlara üyeliği olanların görüşlerine de yer verildiğine değinen Şahin, bunlardan birine üye olan ve yayınları takip edenlerin yüzde 65,9’unun bu platformlarda kontrol olması, yüzde 29,5’inin de kontrol olmamasını istediğini söyledi.
Şahin, “Birçok ülkede internet yayın içeriklerinin denetlenmesi ve içerik üreticilerinin lisanslanmasına yönelik çalışmalar mevcuttur. Ülkemiz, internet yayıncılık alanına ait hayata geçirdiği demokratik düzenlemesiyle pek çok Avrupa ülkesini geride bıraktı.” sözünü kullandı.
“AVRUPA’DA GEÇEN YIL DÜZENLEME YAPILDI”
Avrupa Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi’nde yapılan değişiklikle “isteğe bağlı yayın hizmetleri kontrolü uygulaması”nın AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak 19 Aralık 2018’de hayata geçmeye başladığını anımsatan Şahin, ülkelerin 21 aylık ahenk mühleti sonunda iç hukuka aktarmak durumunda oldukları yeni direktifte görüntü paylaşım platformlarının da düzenleme kapsamına girdiğini söyledi.
ABD’de de çocukların ve gençlerin cinsellik, şiddet ve uyuşturucu temalı yayınlara karşı korunması hedefiyle görüntü paylaşım sitelerinin içeriklerinin kısıtlanması için kanun teklifi hazırlandığının bilindiğini belirten Şahin, şöyle devam etti:
“Gerçekler ve örnekler ayan beyan ortadayken düzensizlik ve denetimsizlik talep eden sonlu bölümün gayesini anlamak mümkün değildir. RTÜK, özgürlükleri kısıtlamayı değil özgürlük alanını genişletmeyi ve aziz milletimizin menfaatlerini gözetmektedir. İnternet, özgürlükler alanıdır. O yüzden, internet ve toplumsal ağlardan tenkitler özgürce devam ediyor.
Özgürlüklerle birlikte internet yayınlarında ziyanlı içerikler olmamalıdır. Özgürlük demek işimize geldiği üzere her an her tabanda karşımızdakinin kutsallarına, ailesine ve kıymetlerine sınırsızca küfretmek değildir. Hem özgürlükleri yaşayacak hem de aile ve çocukları korumak ismine ulusal ve manevi kıymetlerimize sahip çıkacağız. Kimsenin kaygısı olmasın. Türkiye Cumhuriyeti’miz, şahsî özgürlükleri de garanti altına alan demokratik hukuk devletidir.”
“GELENEKSEL YAYINLARA ALAN AÇILIYOR”
Ebubekir Şahin, Üst Konsey olarak yayıncılık alanını da çeşitlendirme gayretinde olduklarını vurgulayarak, “Bu düzenlemeyle klâsik yayıncılara da alan açtık. Onların ek lisans almadan internet yayınlarının önünü açtık” dedi.
Klasik yayıncıları cesaretlendirerek daha pratik ve amaç kitleye daha kolay ulaşabilen bir yayıncılık alanı oluşturduklarına işaret eden Şahin, şunları kaydetti:
“Bütün yayıncılarımızın yanındayız. Uydu, kablo ya da internet, nereden yayın yapılırsa yapılsın halkımızın haber alma gereksinimini karşılayan, cümbüş mecrası olan yayınları en çağdaş formda düzenlemeye çalışıyor, yayıncı paydaşlarımıza rehber oluyoruz. Gayemiz, basın ve yayın özgürlüğüne, toplumun haber alma hakkına, özgür ve eleştirel yayıncılığa sahip çıkarken, ailenin korunması, ulusal ve manevi bedeller ile devletimizin, milletimizin ayrılamaz bütünlüğüne sahip çıkmaktır.”
