En çok ismini duyduğumuz fakat tahminen de hakkında en az bilgiye sahip olduğumuz hastalıkların başında akciğer kanseri geliyor. Bir numaralı sebebin sigara olduğu bu hastalık, çeşitli belirtilerle sinyal verse de ekseriyetle geç evrelerde fark ediliyor.
Akciğer kanseri nedir?
Bedendeki en kıymetli vazifeleri üstlenen akciğer, oksijen alma ve yaşamsal faaliyetler sırasında meydana gelen karbondioksitin dışarı atılmasını sağlar. Akciğerlerdeki doku ve hücrelerin olağanın dışında denetimsizce çoğalmasıyla ise akciğer kanseri oluşur. Burada oluşan kitle birinci evvel bulunduğu ortamda büyümeye başlar daha sonra ise komşu dokulara ve öbür organlara yayılarak ziyan vermeye başlar. Çok yaygın bir kanser tipi olan akciğer kanseri, bayan ve erkeklerde kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alıyor.
Akciğer kanseri neden olur?
Akciğer kanserinin oluşmasındaki birinci neden herkesin de bildiği üzere sigaradır. Kanser için en büyük risk faktörü sigara olmasına rağmen hiç sigara içmeyen birinde de akciğer kanseri görülebilir. Fakat olayların yaklaşık %85’i sigara ile ilintilidir. Tıpkı vakitte pasif içicilik de akciğer kanseri riskini yükseltmektedir. Bir öbür sebep ise radon gazıdır. Doğal bir radyoaktifgaz olan rador gazı; toprak, kaya ve taşlarda bulunan uranyumdan açığa çıkıyor. Ziyanlarının bilinmediği devirde ısı ve ses yalıtım için kullanılan asbest de akciğer kanserine neden olan faktörler ortasındadır. Bunların yanı sıra;
Meslek sebebiyle ziyanlı gaz ve radyasyonlara maruz kalmak,
Hava kirliliği,
Akciğer iltihabı,
Akciğer veremi,
Zatürre,
Aile hikayesi,
Daha evvel lenf kanseri tedavisi görmüş olmak,
Birtakım virüsler akciğer kanserine yer hazırlar.
Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir?
Uzun mühlet devam eden öksürük,
Balgamla karışık kan gelmesi,
Öksürükle ağızdan kan gelmesi,
Nefes darlığı tekrarlayan bronşit,
Zatürre atakları,
İştah ve kilo kayıpları,
Daima devam eden ve açıklanamayan halsizlik,
Uzunluğunda ve yüzde şişkinlik,
Göğüs, sırt ve omuzda ağrı,
Ses kısıklığı.
Akciğer kanserinin tipleri nelerdir?
Bedenin akciğer organında başlayıp komşu doku ve organlara yayılan kanser çeşidine brimer akciğer kanseri denir. Şayet bedenin diğer bir kısmında başlayıp akciğere sıçrarsa buna sekonder akciğer kanseri ismi verilir.
Akciğer kanseri kendi içinde de 2 ayrılır. Bunlardan birincisi küçük hücreli olmayan akciğer kanseridir. Bu çeşitte her kanser hücresi değişik biçimlerde büyür ve farklı halde yayılım gösterir. Yayılma suratı başka tiplere nazaran daha yavaştır. Küçük hücreli akciğer kanseri epey az görülür. Akciğer kanseri çeşitlerinde yaklaşık %15’ini oluştururlar. Yayılma suratı yüksektir. Çoklukla sigara içenlerde görülür.
Akciğer kanseri nasıl teşhis edilir?
Akciğer kanserinin teşhisi nadiren erken evrede konulabiliyor. Çoklukla öbür bir hastalığı araştırırken tesadüfen ortaya çıkıyor. En sık kullanılan teşhis metotları ise şu halde;
Bilgisayarlı tomografi,
Akciğer grafisi,
PET/CT,
Bronoskopi,
Göğüs duvarından yapılan biyopsi,
Mediastinoskopi ve video yardımlı torakoskopik cerrahi.
Akciğer kanserinin tedavisi var mı?
Akciğer kanserinin tedavisinde erken fark edilme çok kıymetlidir. Zira kanserin tipi ve evresi uygun olduğunda cerrahi süreçler kanserli akciğer yahut akciğer kısmı alınabilir. Cerrahinin mümkün olmadığı hastalarda ise kemoterapi uygulanır. Öteki bir tedavi yaklaşımı ise radyasyondur. Bu tedavi sisteminde kanserli hücreleri öldürmek için yüksek güçlü ışınlar kullanılır. Bunların yanı sıra kanserli hücrelerin büyümesini önlemek için çeşitli ilaçlar kullanılır.
Akciğer kanserinden korunmak için ne yapılmalı?
Akciğer kanserinin bir numaralı sebebi olan sigarayı bırakmak,
Mesleksel yahut çevresel tesirlerden uzaklaşmak,
Zerzevat ve meyve yüklü beslenmek,
Çok yağlı pişirme prosedürlerinden vazgeçmek,
Alkol tüketimini azaltmak,
Radyasyondan kaçınmak,
Fizikî aktiviteleri arttırmak.