Sıhhat Bakan Yardımcısı Emine Alp Meşe, HIV enfeksiyonunun önlenebilir bir hastalık olduğunu, birebir ortamda bulunmakla, tıpkı eşyayı kullanmakla, böcek ve sinek sokmasıyla bulaşmadığını belirtti.
Meşe, 1 Aralık Dünya AIDS Günü kapsamında Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu iş birliğiyle düzenlenen aktiflikte, HIV enfeksiyonunun tüm dünyada olduğu üzere Türkiye‘de de önemli bir halk sıhhati ve toplumsal sorun olmaya devam ettiğini belirtti.
HIV enfeksiyonunun korunmasız her türlü cinsel temas, enjektör paylaşımı, enfekte kan ve kan eserleri transfüzyonu yahut anneden bebeğe gebelik devrinde, doğum sırasında yahut doğum sonrasında emzirmeyle bulaşabildiğini anlatan Meşe, “HIV olumlu bireylerle birebir iş yerinde çalışmakla, birebir okulda okumakla, tıpkı ortamda bulunmakla, ortak çatal kaşık kullanmakla, dokunmak ve tokalaşmakla, telefon, kitap, defter üzere araçlar ile duş-banyo alanlarını, havuzları, tuvaletleri ortak kullanmakla, böcek ısırması ve sinek sokmasıyla HIV enfeksiyonu bulaşmamaktadır.” sözlerini kullandı.
“HIV’li sayısı arttı”
Bakan Yardımcısı Meşe, HIV/AIDS epidemisinin, bugün global ölçekte değerli bir boyuta ulaştığını tabir ederek, şu bilgileri paylaştı:
“Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2019 yılı raporuna nazaran, dünyada HIV epidemisinin başlangıcından bu yana 74,9 milyon kişi HIV ile enfekte olmuş, 32 milyon kişi ise AIDS ile bağlı hastalıklar nedeni ile hayatını kaybetmiştir. Türkiye’de ise HIV/AIDS açısından hastalığın az sıklıkla görüldüğü ülkeler ortasında yer almakla birlikte, son yıllarda hadise sayılarında artış izlenmektedir.
2010’da HIV müspet kişi sayısı 539 iken, geçen yıl bu sayı yedi kat artış göstererek 3 bin 719 olmuştur. Ülkemizde, birinci olayın görüldüğü 1985’ten 10 Kasım 2019’a kadar doğrulama testi olumlu tespit edilerek bildirimi yapılan 22,345 HIV(+) kişi ve 1864 AIDS hadisesi mevcuttur. Hadiselerin yüzde 80’i erkek, yüzde 20’si bayan olup yüzde 15,5’i yabancı asıllı bireylerden oluşmaktadır. Olayların en fazla görüldüğü yaş kümesi ise 25-29 ve 30-34 yaş kümesidir.”
Bulaşı yoluna nazaran dağılıma bakıldığında ise Türkiye’de bildirimi yapılan olayların yüzde 50’sinde bulaş yolu bildirilmediğine dikkati çeken Meşe, “Bulaş yolu bildirilen olaylar içerisinden cinsel yolla bulaş yüzde 98, damar içi unsur yoluyla bulaş yüzde 2’dir.” diye konuştu.
Sıhhat Bakan Yardımcısı Meşe, önemli bir halk sıhhati sorunu boyutuna ulaşan HIV/AIDS epidemisinin morbidite, mortalite, ayırımcılık, insan hakları, iş gücü, istihdam, ekonomi ve hukuk başta olmak üzere çok çeşitli hususlarda toplumsal yansımaları ve sonuçları olan ve bütüncül bir yaklaşım gerektiren önemli bir problem olduğunu vurguladı.
HIV/AIDS konusunda tedbire ve aktif tedaviye erişim programlarını içeren global gayretler, umut verici gelişmelere neden olduğuna işaret eden Meşe, uygun siyaset ve stratejilerin HIV salgınlarını önleyebildiğini, yavaşlatabildiğini ve sınırı bilakis çevirebildiğini gösterdiğini lisana getirdi.
Meşe, tesirli HIV tedbire müdahalelerine de değinerek, kondom kullanımı, pak enjeksiyon ekipmanı temini, opioid ikame tedavisi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tedavisi ve HIV testi ve danışmanlığı yer aldığını bildirdi.
Meşe, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“HIV enfeksiyonu önlenebilir bir hastalıktır ve korunma tedbirleri tedaviden çok daha tesirli ve ucuzdur. En sık görülen bulaşma yolunun cinsel temas olması nedeniyle tek eşliliğin yanı sıra, riskli cinsel temasta kondom kullanımı hastalığın cinsel yolla bulaşmasına karşı en inançlı ve kolay korunma yoludur. Kuşkulu durumlarda ise vakit kaybetmeden bir sıhhat kuruluşuna müracaat ederek test yaptırmak gerekir.”
Meşe, hastalık denetim programı çerçevesinde Türkiye genelindeki HIV/AIDS teşhis, tedavi, izlem ve korunma uygulamalarında standardizasyonun sağlanması, sunulmakta olan hizmetlerin niteliğinin yükseltilmesi ve sıhhat çalışanlarına rehberlik etmesi gayesiyle, memleketler arası algoritmalarda yapılan güncellemeler doğrultusunda, “HIV/AIDS Teşhis Tedavi Rehberi 2019” yayımlandığını söyledi.
Yeni hadise sayısını azaltmak hedefiyle farkındalık ve bilgilendirme için tüm maksat kümelerde akran eğitimi dahil eğitim faaliyetlerinin desteklendiğini lisana getiren Meşe, “Bakanlığımız, insan haklarını gözeterek ve etik kurallar çerçevesinde, bütüncül ve mevzunun tüm paydaşlarını kapsayacak bakış açısı ile çalışmalarını iş birliği içinde sürdürmektedir.” biçiminde konuştu.
