Sıhhat Bakan Yardımcısı Emine Alp Meşe, “Bugün sayıları 175’e ulaşmış olan Toplum Ruh Sağlı Merkezleri (TRSM), tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile toplumsal dayanak hizmetlerinin de güçlendirilmesiyle daha faal hale gelecek.” dedi.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) teknik dayanağıyla yürütülecek “Ruhsal Engelli Bireyler İçin Toplumsal İçerme Projesi” kapsamında Eğitim Kurumları Yıllık Toplantısı yapıldı.
Bakan Yardımcısı Emine Alp Meşe, yarın sona erecek toplantının açılışında yaptığı konuşmada, kelam konusu projenin ana yararlanıcılarının Sağlık Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olduğunu söyledi.
Ruhsal hastalıkların, ilkel çağda doğaüstü makus ruhlara bağlandığını fakat Hipokrat’ın yaklaşımları ile bu fikirlere bir mühlet orta verildiğini anlatan Meşe, Orta Çağ Avrupası’nda ise ruh hastalarının içine şeytanın girdiği, bu hastaların büyücü oldukları üzere tehlikeli inanışlar oluştuğunu aktardı.
Meşe, bu hastaların toplumdan dışlandığını, hastaların canlı diri yakıldığını belirterek, “O periyotlarda ruh hastaları hakkındaki kararlar din adamlarına bırakılmıştır. 17. yüzyıldan sonra ise tıp alanındaki gelişmelerle bir arada ruh hastalığı bir hastalık olduğu kabul edilmeye başlanmış ve toplum temelli tedavi modellerine yönelmiştir.” diye konuştu.
Meşe, ruh hastalıklarına yönelik yaklaşımlara ait şu bilgileri verdi:
“Kendi tarihimize baktığımızda ise 11. yüzyılda Türkçe olarak yazılmış Kutadgu Bilig’de ilaçla tedavi yapan doktorların, cin kovan efsunculara nazaran meslek hiyerarşisinde en üst sırada oldukları görülmektedir. Tekrar tıpkı devirde yaşamış olan İbni Sina, kişilik gelişiminde çocuğa yaklaşım ile ilgili kıymetli saptamalarda bulunmuştur. Tüm İslam topluluklarında olduğu üzere bizim tarihimizde de kronik ruhsal hastalığı olan bireyler, toplum içinde, toplumun bir modülü olarak desteklenmiştir. Yani toplum temelli tedavi modelleri uygulanmıştır. Verilen sıhhat hizmetlerinde, hastaların uygun beslenmelerine, düzgün şartlarda bakım verilmesine odaklanılmıştır. Selçuklu ve Osmanlı periyotlarında kentlerin en merkezi yerlerine şifahaneler kurulmuş, cami, medrese, hastane üçlüsü ile hastaların toplumsal, ekonomik, kültürel manada da desteklenmeleri sağlanmıştır. Fakat 1940’lardaki ekonomik krizin de tesirleri ile yatırımlar azalmış, hasta sayısına karşılık hizmetler yetersiz kalmış ve vakitle hasta odaklı, toplum dayanaklı tedavi modeli yerini kapalı servis, hastane temelli tedavi yaklaşımlarına bırakmıştır.”
Günümüz çağdaş tıbbında, kronik ruh sıhhati hastalıkları için hastane temelli tedavi yaklaşımlarının kabul edilmediğine işaret eden Meşe, toplum temelli psikiyatri modelleri ile hastaların toplumsal hayata uyumlaştırılmasının önerildiğini belirtti.
Sağlık Bakanlığı olarak ruh sağlığı alanındaki hizmetlerde son yıllarda kıymetli adımlar atıldığını anlatan Meşe, bu gayeyle hastaların muhtaçlıkları, ferdî kararları ve tedaviye iştiraklerini sağlayan, bireyi odağa koyan Toplum Ruh Sıhhati Merkezleri’nin (TRSM) oluşturulduğunu ve bu merkezlerin 2011 yılından bu yana hizmet vermeye başladığını vurguladı.
Bakan Yardımcısı Meşe, “Bugün sayıları 175’e ulaşmış olan TRSM’ler, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile toplumsal takviye hizmetlerinin de güçlendirilmesiyle daha aktif hale gelecektir. Bu manada Aile Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ile yürütülen çalışmalarda, yakın iş birliği içinde olmak, kronik ruhsal engelli bireylerin topluma iştirakinde değerli katkılar sağlayacaktır.” dedi.
Kronik ruhsal hastalığı olan bireylerin de kaliteli sıhhat hizmeti alabilmeleri için toplum temelli hizmet modelinin kıymetli olduğunu vurgulayan Meşe, bu hususta daha da ileri adımlar atacak çalışmaların yürütüldüğünü kaydetti.
Meşe, Ruhsal Engelli Bireyler İçin Toplumsal İçerme Projesi’nin hem sıhhat, hem de toplumsal hizmet alanlarında verilen hizmetlerin kalitesinin artmasını sağlayacağı değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye, liderlik gösteren bir ülke”
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan Koç da engellilik ve yaşlılığın gelir seviyesi, statüsü ne olursa olsun toplumun tüm kesitlerini etkileyen toplumsal bir sorun olduğunu anlattı.
Yaşamlarını kendi başlarına sürdüremeyecek derecede pürüzü olan bireylerin ömür şartlarını düzgünleştirmek maksadıyla Bakanlık olarak 2005 yılından bu yana bakım ve bakım dayanak hizmetlerinin faal bir formda sürdüğünü anımsatan Koç, “Engelli ve yaşlılarımızın aileleriyle birlikte olmalarını sağlayan konutta bakım aylığı uygulamasının büyük yararını gördük. Ailelerimizin daha çok benimsediği konutta bakım uygulaması ile engellilerimize yönelik mesleksel çalışanımızca hazırlanan kişisel bakım planları ve yakınlarına sağlanan maddi takviyeyle, engellilerimizin daha uygun kurallarda bakılabilmesi için bakım veren yakınlarına takviye sağlanmaktadır.” diye konuştu.
Koç, bakım verenlerin yükünün de çok ağır olduğunu ve çalışmalarla bu bireylerin yükünün hafifletilmesi gerektiğini tabir ederek, “Bu açıdan Gündüz Hizmet Ünitelerini süratli bir formda hayata geçirdik. Son 6 ay içinde 52 tane merkezimiz oldu. Bu yıl sonuna kadar tüm vilayetlerimizde Gündüz Hizmet Üniteleri olacak.” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Türkiye Temsilcisi Pavel Ursu ise ruh sıhhati hastalıklarının büyük bir hastalık yükü oluşturduğunu vurgulayarak, herkes için ruh sıhhatinin korunmasının büyük değer taşıdığını kaydetti.
Ruhsal engelli bireylerin topluma sunulan hizmetlerden kaliteli biçimde yarar sağlamaları gerektiğini vurgulayan Ursu, bu bireylere yönelik damgalama ve ayrımcılıkla da gayretin ehemmiyetine işaret etti.
Ruh sıhhatinin korunmasına yönelik Türkiye’de değerli çalışmalar yürütüldüğünü aktaran Ursu, “Türkiye, bilhassa bölgesinde bu alanda yaptığı çalışmalardan dolayı liderlik gösteren bir ülke.” değerlendirmesinde bulundu.
Toplu fotoğraf çekiminin akabinde toplantıya geçildi.
“Toplum Ruh Sıhhati Merkezleri daha aktif hale gelecek”
Kaynak: AA
