Üsküdar Üniversitesi ve NPİSTANBUL Beyin Hastanesinden uzmanlar, yeni tip Koronavirüse ait gerçek bilinen yanlışları, salgının mümkün halk sıhhatine tesir senaryolarını, virüsün özelliklerini ve korunma prosedürlerini kamuoyuyla paylaştı.
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur, Çin’de ortaya çıkan ve dünyanın birçok farklı ülkesinde görülen yeni tip Koronavirüse ait basın toplantısında, dünyada hastalığın davranış kodlarının çözümlenmesi üzerine yoğunlaşıldığını lisana getirdi.
Hastalığın tesiri düşünüldüğünde alınan tedbirlerin abartılı bulunabileceğine değinen Sur, “Bu yapılmak zorundaydı. Bilinmez bir durumla karşı karşıyayız. Bunu bilinir hale getirinceye kadar kriz ortamını devam ettirmekte yarar var. Hastalığın mikrobunun davranış kodları tam olarak çözüldüğünde, bunun nelere sebep olabileceği, bunu nasıl önleyebileceğimiz konusunda bilimsel sebep-sonuç bağları ortaya konulur.” diye konuştu.
Sur, hastalıklar ve salgınlar karşısında paniklemeden hareket ederek, teknolojinin geliştirilmesi gerektiğine işaret ederek, şunları söyledi:
“Yeni tip Koronavirüsten mevt olaylarının tamamı 65 yaş üzerinde, çabucak hemen hepsinde hipertansiyon, böbrek yetmezliği, kanser, diyabet üzere ikinci bir hastalık var. Tek başına sağlıklı bir insanı öldürdüğü bir hadise yok şu ana kadar. Anlıyoruz ki öldürücülüğü o kadar da kuvvetli değil, tam bağışıklığı güçlü olan bir insanı öldürecek yetenekte değil şu anda. Lakin yarın bu türlü olmayacağının garantisi yok.”
“Hayvanlara eziyetin münasebeti olamaz”
Dünya Sıhhat Örgütünün, Türkiye’yi riskli ülkeler ortasında saymadığını hatırlatan Sur, bu tıp bir bulaşıcı hastalık konusunda hiçbir ülkenin palavra söyleyemeyeceğinin altını çizdi.
Sur, toplumsal medyada hastalık konusunda hayvanlara yönelik görüntülere rastlandığına değinirken, “Hayvanlara eziyet münasebeti olamaz. Hayvanların mikropla temasını, kendimizle teması önlediğimiz üzere önleyelim.” diye konuştu.
Bilinçsiz antibakteriyel kullanmamak gerektiğine dikkati çeken Sur, “Antibakteriyel eserler ellerin bakteri florasını bozar. Ortaya çıkacak sorun tekrar o florayı kazanmak için senelerce el yaraları oluşturabilir. Su ve sabunu âlâ kullanmak kâfi.” dedi.
“Ölümlerin yüzde 5-6’yı geçmeyeceği kanaatindeyim”
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Kısımları ve Tıbbi Farmakoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Tayfun Uzbay, hastalıkla ilgili komplo teorileri yerine eldeki delillerden yola çıkmak gerektiğine işaret ederek, “Hastalığın kimliği pek âlâ tespit edilmiş durumda. Bir hayvandan öteki hayvana teneffüs yoluyla geçmedi, hayvandan beşere da teneffüs yoluyla geçmedi fakat beşerden beşere teneffüs yoluyla geçmeye başladı.” dedi.
Öldürücülüğün SARS’ta yüzde 10-15’lere, MERS’te yüzde 30-35’lere çıktığına değinen Uzbay, şöyle devam etti:
“Burada yüzde 2-3’lerde. Ölümlerin yüzde 5-6’yı geçmeyeceği kanaatindeyim. Bu, ‘Karantinaları kaldıralım’ manasına gelmiyor. Yüzde 5’lerde kalacaksa, karantinalar ve uzay kıyafetli insanları görmeniz sayesinde. Büyük paniğe de girmemek lazım. 1918 civarında dünya, influenza kökenli İspanyol gribi yaşadı. 40 milyon insan hayatını kaybetti. Daha sonraki periyotlarda tekrar influenza salgınları oldu ancak hiçbir vakit bu sayılara ulaşamadı. Büyük ihtimalle buna karşı immün sisteminde bağışıklık geliştiremeyenler hayatını kaybetti, dirençli olanlar hayatta kaldı. Mikroorganizmalar kendilerini daima geliştiriyor, antibiyotiklere direnç kazanıyor, bizim immün sistemimiz de bunlara karşı kendini yeniliyor. Şu anda temel meşakkat seyahatin çok kolay olması. Seyahatin rahatlığı, çabuk irtibat kurulması, bu kadar ağır önlemlerin alınmasını gerekli kılıyor.”
Uzbay, salgınların ikincil hastalığı olan yaşlı ve düşkün bireylerin yanı sıra yatkınlığı olanları etkilediğine işaret ederek, “Bütün salgınlarda öldürücülük ikincil durumlarla ilgili. 65 yaşın üzerinde teneffüsü yeterli değil yahut kardiyovasküler sorunları var yahut öbür kronik rahatsızlıkları varsa, birinci bu hastalar, savunma sistemi düzgün gelişmemiş olan çocuklar etkileniyor. Kanser hastaları, organ transplantasyonu gören hastalarımızın immün sistemlerinin baskılanması gerekiyor. Önleyici ve gözetici tıbbın içinde en kıymetli hususlardan biri aşıdır. Aşı gelmiş geçmiş en kıymetli gözetici tedbirlerden biridir. Şu anda da insanların yüreğine su serpen haber, yeni Koronavirüse karşı aşının geliştirilmesi. Kimliği biliyorsak aşıyı geliştirmek de bugünkü teknolojiyle kolay.” diye konuştu.
“Çin’den gelen paketlerde bulaşıcılık mümkün değil”
NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Songül Özer de 2019’de ortaya çıkan yeni tip Koronavirüse karşı Çin’in tedbir alıp yayılmasını engellemeye çalıştığını lisana getirerek, “Bu kadar süratli gelişen bir mikroorganizmanın yayılımı beklenildiği oranda değil. Yayılıyor fakat hoş tedbirler alındı. Çin’de başladı, öteki birçok ülkeye de yayıldı ve yayılmaya devam ediyor. Ortalama olarak hasta ettiği bireylerin yüzde 2-3’ünü öldürüyor.” diye konuştu.
Hastalığın, hasta olan kişinin 2-14 günlük kuluçka devrinde hastalık belirtilerini göstermeye başladığı andan itibaren hapşırma, öksürme yoluyla saçtığı teneffüs salgılarıyla damlacık yoluyla bulaştığını anlatan Özer, bireyden şahsa bulaşması için 1 metre ve daha yakın temas gerektiğini söyledi.
Özer, dünyada kuşkulu hadise olarak tanımlanan 23 bin 214 hadise bulunduğunu, doğrulanmış hadise sayısının 20 bin 471 olduğunu kaydederek, şu bilgileri paylaştı:
“Yeni Koronavirüsten ölen insan sayısı 426 ve virüsü bedenine almış lakin tam olarak güzelleşmiş insan sayısı 674. Birtakım görüntüler var, beşerler yere düşüyor, bayılıp ölüyor. Bu türlü bir şey yok, Koronavirüs bu biçimde öldürmez. Bütün bakteri ve viral enfeksiyonlarda korunmanın temel prensibi el hijyenidir. Elimizi yıkayacağız. Sıhhat çalışanları vakit zaman el dezenfektanı kullanıyoruz, kullanmak zorundayız. Sizlerin antibakteriyel özel üretilmiş sabun kullanılmasına da gerek yok. Olağan su ve olağan sabunla elinizi ortalama 20-30 saniye hakikat teknikle yıkamak kâfi. Yalnızca Koronavirüs için değil, en dirençli mikroplardan biri olan verem mikrobunu bile elinizi su ve sabunla yıkayarak öldürebilirsiniz. Teneffüs yoluyla bulaştığı için maske çok değerli. 1 metreden daha yakın yaklaşma ihtimali varsa maske takacaksınız. Türkiye’de maske takmaya da gerek yok zira şu anda olay yok. Test yapılan kuşkulu hadiselerin influenza olduğu ortaya çıktı. Kuşkulu hadiseyle karşılaşıldığında kolay cerrahi maskeyle korunmak kâfi. Virüsler çok süratle yayılırlar lakin çok değerli hoş bir tarafı vardır, dış ortamda uzun müddet canlı kalamazlar, canlı kalabilmeleri için kesinlikle canlı hücreye muhtaçlık duyarlar. Çin’den gelen paketlerde bulaşıcılık mümkün değil. Bunların üzerinden yahut taşıyan şahıslar aracılığıyla bulaş kelam konusu olamaz.”
Dr. Songül Özer, sürekli antibakteriyel eserlerle el yıkamasının PH istikrarını bozduğunu, enfeksiyona neden olduğunu anlattı.
Yanlışsız korunma yollarını uygulamak ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek gerektiğini belirten Özer, hastalığa ait belirti görülmesi durumunda en yakın sıhhat kuruluşuna gitmek gerektiğini kelamlarına ekledi.
