Bebeklerde kalça çıkıklığı tedavi edilmediği takdirde kalıcı sakatlığa neden oluyor…
Çocuklarda kalça çıkıklığı (displazi) nedir?
Bebeklerde ya da küçük çocuklarda kalçaların top ve soket ekleminin düzgün halde oluşmaması kalça çıkıklığı sorunu olarak tanımlanmaktadır. Femur ismi verilen uyluk kemiğinin kalçayla birleştiği kısım top biçimindedir ve kalça kemiğinde oval bir yuvaya oturarak eklem oluşturur. Yapısından kaynaklı bu ekleme top ve soket denir. Kalça çıkıklığı durumunda femur başı yanlış biçimde konumlandığında kalça gelişiminde bozukluklar meydana gelmektedir. Tam olarak neyin sebep olduğu bilinmese de bilhassa doğumdan evvel makat durumunda olan bebeklerde daha sık görülmektedir. Kız çocuklarında erkek çocuklarına oranla daha yaygındır ve bebekleri kusurlu bir biçimde sıkı sıkı sarmak ya da kundaklamak da kalça çıkıklığına neden olabilmektedir.
Kalça çıkıklığı risk faktörleri
Bebeklerde kalça çıkıklığı bilhassa yeni doğan muayenelerinde en sık rastlanılan sorunlardan biridir. Kalça dispalizisi riskini arttıran faktörlerin başında anne rahmindeki amniyon sıvısının düşük düzeyde oluşu, aksi doğum gelmektedir.İlk gebelikte rahim tam olarak gevşemediği için bebek üzerinde baskıya neden olabilir ve bu da kalça çıkıklığına yol açabilir. Hasebiyle birinci hamilelikte kalça dispalizisi görülme oranı daha fazladır. Rahatsızlık doğuştan gelen bir kadro sendrom ve hastalıkların da bir kesimi olabilir. Başka risk faktörleri;
Çoğul gebelik durumları,
Bebeğin doğum esnasında makat konumunda gelişi,
Ailede kalça çıkıklığı hikayesinin bulunması,
Bebeğin kusurlu halde kundaklanması,
Birinci gebelikte dünyaya gelen bebekler üzere faktörler kalça çıkıklığı riskini arttırmaktadır.
Bu belirtiler kalça çıkıklığına işaret ediyor
Bebeklerde kalça çıkıklığı sorununda rastgele bir belirti gözlemlenemeyebilir fakat sistemli denetimler ve muayeneler erken teşhis için hayli değerlidir.
İki bacak ortasında uzunluk farkının olması,
Bebeklerde yürümede bir aksaklık oluşu,
Kalça ve deri katlanmalarında her iki tarafın farklı oluşu,
Kalça eklemi hareketlerinde bacakları dışa gerçek açamama ve buna emsal sonluluk,
Oturma, yürüme ya da emekleme üzere kaba motor gelişiminde gerilik oluşu,
Tedavi edilmeyen kalça çıkıklığı istenmeyen kalıcı bozukluklara sebep olabilir. Bu durum ilerleyen devirlerde; topallayarak yürüme, eklemde erken devirde osteoartrit gelişimi, kalça ağrısı ve eklem hareketlerinde sonluluk üzere şikayetlere neden olmaktadır.
Erken teşhis önemli
Kalça çıkıklığının erkenden teşhis edilebilmesi için doğumda tarama yapılır ve doğumdan sonraki 72 saat içinde bebeğin kalçaları yeni doğan muayenesi çerçevesinde denetim edilir. Bir sonraki kalça muayenesi bebek 6-8 haftalıkken yapılmaktadır ve başka taramalar da 1 yaşına gelene kadar tertipli olarak gerçekleştirilir. Tarama usulleri ortasında en yaygın olarak kullanılanı kalça eklemlerinin fizikî muayenesidir. Tarama kalça eklemlerinin nazikçe manipüle edilmesini içerir ve bebeğe rastgele bir ziyan vermez. İleriki yaşlarda bilhassa 3 yaşından büyük çocuklarda ise kalça çıkığını gösteren yana hakikat harekette sonluluk, bacaklarda uzunluk farkı ya da deri katlanmalarında farklılık üzere bulgular gözlemlenmektedir. Bir başka usul ise görüntüleme testleridir. Teşhis için 3 aylıktan küçük bebeklere kalça ultrasonu yapılırken daha büyük çocuklara ise kalça ekleminin grafisi çekilmektedir.
Kalça çıkıklığını tedavi etmek mümkün mü?
Erken teşhis konulan hadiselerde tedavinin ameliyatsız gerçekleştirilmesi mümkündür. Birinci 6 ayda kalça çıkıklığı teşhisi konulan bebeklerde ise özel bir kumaş ateli uygulanır. Bu sayede bebeğin kalçalarının ikisinin de sabit pozisyonda ve olağan halde gelişmesi amaçlanır. Atelin birkaç hafta boyunca takılı kalması gerekmektedir ve sıhhat uzmanları dışında çıkarılması epeyce sakıncalıdır. Şayet teşhis 6 aylıktan sonra konulduysa ve kelam konusu tedavi usulü yetersiz kaldıysa genel anestezi altında eklemin uygun pozisyona getirilmesi yani redüksiyon sürecinin yapılması gerekmektedir. Redüksiyon süreci femur topunun tekrardan kalça soketine yerleştirilmesi durumunu içerir. Akabinde alçı uygulaması yapılır ve alçının süreçten sonra yaklaşık 6 hafta kalması gerekmektedir. İleriki etaplarda eklemlerdeki güzelleşme oranını denetim edebilmek için genel anestezi altında çeşitli denetimler yapılır. Kalçanın daha stabilize olması ismine bu süreçten sonra yaklaşık bir 6 hafta daha eklemin alçıda kalması sağlanır.
