Çevre Hastanesi tabiplerinden Nöroloji Uzmanı Dr. Sema Targıt Akbaşak’a sorduk. Akbaşak; “Dopamin, beyinde ki ödül ve motivasyondan sorumlu bir hudut taşıyıcısıdır. Daima ve çok uyarılma, sonucunda dopamine daha az hassas olmamıza neden olabilir; bu nedenle birebir düzgün duyguyu hissetmek için zevk aldığımız şeyi daha fazla yapmak gerekebilir” dedi.
Dopaminin çok az olmasının Parkinson Hastalığı üzere kas sertliği, titreme, konuşma ve yürüyüşteki değişikliklerle sonuçlanabileceğine dikkat çeken Dr. Sema Targıt Akbaşak şöyle konuştu; “Dopamin ile motor denetimi, hafıza, uyarılma ve ödül sürece üzere fonksiyonlarla ilgili sinyalleri, beynin etrafına gönderilir. Örneğin, dopaminin çok az olması, Parkinson Hastalığı üzere kas sertliği, titreme, konuşma ve yürüyüşteki değişikliklerle sonuçlanabilir. Dopamin, beyindeki ödül sisteminde de değerlidir. Daha da değerlisi, beynin ödül sistemi, vakit içinde öğrenebilir – etrafımızdaki potansiyel ödüllerle ilişkilendirdiğimiz ipuçları, gerçek bir ödül olmasa bile dopamin aktivitesini artırabilir. Yani yalnızca tatlı bir dükkânda olmak ve tatlıları düşünmek beynimizin dopaminini aktive edebilir. Bu beklenti ve ödül beklentisi nörobilim lisanında “istemek” olarak isimlendirilir. Depresyonun ana semptomlarından biri “anhedonia” olduğundan – olağanda ödüllendirici tecrübelerde isteksizlik, ilgi ve zevk eksikliği – fonksiyonsuz dopamin regülasyonu da bu bozukluğa bağlanmıştır. Kimi depresyon tedavileri, beyindeki dopamin düzeylerini arttırmak için tasarlanmıştır.”
DOPAMİN ÖLÇÜSÜNÜ AZALTMAK KATİYEN TAVSİYE EDİLMEZ!
Nöroloji Uzmanı Dr. Sema Targıt Akbaşak “Öncelikle şunu vurgulamak isterim ki, günlük olağan işlevler için muhtaçlık duyduğumuz üzere beyindeki dopamin ölçüsünü azaltmak katiyen tavsiye edilmez.Ayrıca, toplumsal medya üzere belli bir mükafatı yasaklamak, kendi başına dopamin düzeylerini düşürmeyecek, bunun yerine dopaminin uyarılmasını azaltmaya yardımcı olabilir.Bu nedenle dopamin aktivitesinin ölçüsünü azaltmak mümkündür. Lakin bunu yapmanın anahtarı, birinci etapta ödül istemeyi başlatan ödüllerle ilgili tetikleyicilere olan maruziyetimizi azaltmaktır.Ancak, bunun “beyni sıfırlayacağı” nitekim yanlışsız değildir. Toplumsal medyada çok fazla vakit harcamak yahut çok yemek yemek üzere sıhhatsiz davranışlar olduğunu düşündüğünüzü azaltmak istiyorsanız, sıhhatsiz davranma dileğini tetikleyen çevresel ipuçlarına maruz kalmanızı azaltarak başlayabilirsiniz. Örneğin, yalnızken akşamları telefonunuzla çok fazla meşgul olmak yerine bildirim seslerini kapatmayı deneyin. Bu formda dopamin ipuçları tarafından aktive edilmez ve bu nedenle telefonu alma dürtülerini bildirmez” dedi.
