Serebral palsi hastalığı düzgünleşir mi? Bu rahatsızlığa sahip olan bireylerde beyin hasarı nedeniyle motor maharetlerde aksamalar mevcuttur. Ayrıyeten konuşma, görme üzere meseleler da yaşandığından öğrenme zahmetleri çekilir. Beyin felci nedir, nasıl ortaya çıkar?
SEREBRAL PALSİ NEDİR?
Kas iskelet sistemi hastalığı olarak tanımlanan serebral palsi yani beyin felci, hamilelikte, doğum esnasında yahut yenidoğan devrinde beyinde hasara bağlı olarak ortaya çıkıyor. Kasların tonusunu, hareketini ve motor hünerleri etkileyen bir sorundur. Böylece bedenin koordineli ve gayeli bir halde hareket etme kabiliyetini pürüzler. Birden fazla durumda sebebi tespit edilemiyor. Beyinde rastgele bir nedenle ortaya çıkan hasar, çocukların kas ve beden hareketlerinin etkilenmesine neden olur. Bununla birlikte konuşma, görme ve işitme üzere farklı sıhhat sıkıntıları da gelişebildiği için çocuklarda öğrenme zahmetleri de yaşanabiliyor. Serebral palsi, dünyada 17 milyonun üzerinde kişinin çaba ettiği bir rahatsızlıktır.
SEREBRAL PALSİ NEDENLERİ
Serebral palsiye birçok farklı çeşitte beyin malformasyonu yahut hasarı neden olabilirken bazen de birden fazla nedenden kaynaklanabilir. Hadiselerin %15 ila 20’si doğumdan kısa müddet evvel, doğum sırasında ve kısa vakit sonra ortaya çıkan sıkıntılardan kaynaklanır. Kelam konusu problemler doğum sırasında oksijen eksikliği, enfeksiyonlar ve beyin travmasıdır. Hamilelik sırasında geçirilen kızamıkçık, toksoplazma, zika virüsü yahut sitomegalovirüs enfeksiyonları üzere enfeksiyon çeşitleri serebral palsiye neden olur. Gen anormallikleri de beyinde yapısal bozukluklara neden olarak serebral palsiye sebebiyet verebilir.
Erken doğan bebekler bu bozukluğa daha hassastır. Yenidoğan devrinde sarılığa yol açan kandaki yüksek bilirubin düzeyleri, kernikterus ismi verilen beyin hasarına neden olabilir. Kernikterus serebral palsinin değerli nedenleri ortasındadır. Ömrün birinci iki yılında görülen menenjit, ağır sepsis, yaralanmalar ve önemli dehidrasyon üzere sıkıntılar beyne ziyan verebilir ve sonrasında beyin felcine neden olabilir. Bebeklik devrinde geçirilen trafik kazaları ya da düşme, sarsılma üzere sebeplerin neden olduğu travmalar serebral palsiye yol açabilir.
SEREBRAL PALSİ BELİRTİLERİ
Serebral palsi belirtileri hafif yahut şiddetli olarak geniş bir yelpazede bulunur ve şahıstan şahsa değişiklik gösterir. SP’li birtakım beşerler yürümek ve oturmakta zorluk çekerken, öbürleri objeleri kavrama ile ilgili sıkıntılar yaşayabilir. Belirtileri vakit içerisinde ya çok ilerler ya da hafifleyebilir. En sık görülen belirtileri:
*Yuvarlanma, tek başına oturma yahut sürünme üzere motor maharet gelişiminde gecikmeler,
*Kas tonusunda çok sertlik ya da gevşeklik üzere değişiklikler,
*Konuşma gelişiminde gecikmeler ve konuşma zorluğu,
*Kaslarda spastisite ismi verilen sertlik ve abartılı refleksler,
*Ataksi olarak isimlendiren kas uyumu zayıflığı,
*Titreme ve istemsiz hareketler,
*Sık sık düşme,
*Yutma sorunları,
*Vücudun bir tarafını tercih etme, örneğin objeleri daima birebir elle tutma,
*Nöbet, zihinsel yetersizlik ve körlük üzere nörolojik sorunlar.
Serebral palsili çocukların geneli hastalıkla doğar, ancak aylar yahut yıllar sonrasına kadar bir hastalık belirtisi göstermeyebilir. Belirtiler çoklukla çocuk 3 yahut 4 yaşına gelmeden evvel ortaya çıkar.
SEREBRAL PALSİ TEDAVİ TEKNİĞİ VAR MI?
Serebral palsi teşhisini koymak epey güç olsa da ağır hadiselerde çabucak doğum sonrası tanıyı koymak mümkün olabilir. Hafif formlarda tanıyı koymak 2 yıla kadar uzar. Örneğin spastik diplejik tipte olan serebral palsinin teşhisini koymak ortalama 18 ay sürer. Tanıyı koymada kullanılan bir test ya da usul yoktur.
Serebral Palsi hastalığının kendisi tedavi edilemez, beyindeki hasar geri döndürülemez lakin hastalığın tipine nazaran çocukta görülen semptomlar tedavi edilir. Tedaviler cerrahi ve cerrahi olmayan tedaviler olarak 2’ye ayrılır. Cerrahi olmayan tedaviler; fizik tedavisi, breys ve ortez kullanımı ve spastisite için uygulanan madikal tedavileri içerir. Serebral palside cerrahi tedaviler 4-5 yaşlarından sonra yapılmaktadır. Cerrahi tedavi olarak istemli kas kontraksiyonları olan tıpkı vakitte spastisitesi olan çocuklarda 4-5 yaşlarından sonra yumuşak doku gevşetmeleri, tendon uzatma ve tendon transferleri yapılmaktadır. İlerleyen çocukluk yaşlarında görülen kemik ve eklem deformitelerine yönelik kemik ameliyatları ve deformiyeti düzeltici ameliyatlar yapılmaktadır.
