BUNAMA yani demans çağımızın korkutucu hastalıklarından biri olurken sıhhatsiz beslenme nedeniyle unutkanlık da çok sık görülüyor. Paketlenmiş besin ve şekerin unutkanlığa neden olabildiğini belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, “Beslenme ve unutkanlık ortasında yakın bir münasebet var. Paketlenmiş besin ve şekerden uzak durmak gerekir. Balık, ciğer, karabiber ve zerdeçal ise fayda sağlar” dedi.
Unutkanlık ve bunamanın farklı şeyler olduğunu söyleyen VM Medical Park Pendik Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı unutkanlıktan yakınan hastaların birçoklarında anksiyete, depresyon ya da gerilim artırıcı faktörler bulunduğunu, bu bireylerde görülen unutkanlığın nedeninin genel olarak dikkat dağınıklığı olduğunu söz etti. Açıklanamayan hafıza kaybı, baş yaralanması sonrası unutkanlık ya da şuur bulanıklığı yaşayan herkesin hemen tıbbi yardım alması gerektiğinin altını çizdi.
“UNUTKANLIK VE BUNAMA BİREBİR ŞEY DEĞİL”
Unutkanlık çeken hastaların birçoklarında yakın vakit hafızasında bozukluk olduğunu söz eden Prof. Dr. Bölükbaşı: “Yakın vakitte öğrenilmiş bilgiler ve olaylar unutulurken, eski anılar kaybolmaz. Bu durumdaki bireyler çocukluk devrindeki olayları ya da oburlarının ismini hatırlarken günümüzdeki şimdiki olaylar ya da isimleri unutmuş görünürler. Hudutlu hafıza kaybı, kişinin zeka, genel kültür, dikkat, yargılama, kişilik özellikleri ya da kimlik algısını etkilemez. Unutkanlıktan yakınan şahıslar yazılı ve kelamlı ifadeyi anlar. Bisiklet sürme ya da piyano çalmayı öğrenebilir. Bir hafıza problemleri olduğunun bilincindedirler. Unutkanlık ve bunama birebir şey değildir. Bunama yani demans, hafıza kaybının yanı sıra günlük fonksiyonların sürdürülmesini engelleyen önemli bilişsel problemleri da içerir. Unutkanlık ise hafif bilişsel bozukluk durumunun bir kesimidir. Lakin burada bilişsel fonksiyon yitimi, bunamada olduğu kadar besbelli değildir” biçiminde konuştu.
“NELER UNUTKANLIĞA YOL AÇIYOR?”
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, unutkanlığa yol açan nedenleri ise şöyle sıraladı: “Kafa travması, epilepsi, diğer nedenlere bağlı nöbetler ve beyin felçleri sıklıkla unutkanlığa yol açar. Bilhassa tiroit üzere hormonal meseleler, yatıştırıcı ilaçlar, Parkinson ilaçları, uzun periyodik alkol kullanımı, yetersiz beslenme ve bilhassa tiyamin eksikliği sık görülen unutkanlık nedenleri ortasındadır. Bunun dışında erken çocukluk devrindeki ruhsal sıkıntılar, beyin tümörleri, beyin enfeksiyonları, beyin ameliyatları, kanser tedavileri, elektrokonvulzif tedavi (EKT), en sık nedeni Alzheimer olan bunama yapan hastalık kümeleri ve bedeni bütün olarak etkileyen rastgele bir hastalığın seyri de unutkanlığa neden olabilir.”
“BESLENMENİN DEĞERLİ TESİRLERİ VAR”
Beslenmenin unutkanlık üzerinde tesirlerinin olduğunun altını çizen Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, bilhassa paketlenmiş besinlerden, trans yağdan ve şekerli besinlerden uzak durmak gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Okan Bölükbaşı her gün kâfi sıvı alımına dikkat edilmesi gerektiğini belirterek hangi besinlerde unutkanlığa uygun gelen unsurların olduğunu şöyle sıraladı: “Alfa lipoik asit, bedende doğal olarak üretiliyor. Kırmızı et, ciğer ve mayada bulunur. Asetil-L karnitin, bilhassa koyun kırmızı eti, süt eserleri, tahıl, kuşkonmaz, avokado, fıstık yağında bulunuyor. Fosfatidilserini ise beden bir ölçü üretir. Soya, inek beyni ve uskumruda bulunur. Antioksidanlar, taze zerzevat ve meyveler, betakaroten, likopen, A, E ve C vitaminlerinde bulunuyor. DHA (Dokosaheksaenoik Asit), kimi yosunlar, soğuk deniz balıkları (uskumru, tuna, somon), morina balığı karaciğeri yağı, tam tahıllar, süt eserlerinde yer alıyor. Çinko et, sakatat, balık ve öbür deniz eserleri, sardunya, uskumru, fıstık yağında yer alıyor. Koenzim Q10, sakatat, biftek, soya yağı, sardunya, uskumru, fıstık yağında, yerba mate (Yerba çayı) mate çayı, tam tahıllar, yeşil lifli sebzelerde bulunuyor. Bunların yanında sarı kantoron, biberiye, karabiber, yeşil çay ve zerdeçal da unutkanlık için faydalı olarak gösteriliyor.”
“GEREKSİZ ŞEYLERİ HAFIZANIZDA TUTMAYIN”
Hafif gerilime maruz kalmanın bile beyin kimyasını değiştirdiğini, kronik gerilimin unutkanlığa yol açtığının altını çizen Prof. Dr. Okan Bölükbaşı unutkanlık ve bunamadan korumak için şu tavsiyeleri verdi: “Dengeli ve sistemli beslenin. Çocukları tüm paketlenmiş ve bilhassa şeker ilave edilmiş tatlı besinlerden uzak tutun. Nizamlı idman yapın. Uygun uyuyun. Asla birebir anda birkaç şey yapmayın. Her vakit tek bir işe odaklanın ve tüm dikkatinizi ona verin. İşinizi sevin. Sevmiyorsanız, değiştirin. Çok ağır bir iş sırasında ‘beyninizin durduğunu’ düşünüyorsanız kısa bir mühlet için orta verin. Ajanda kullanın. Gereksiz hiçbir şeyi hafızanızda tutmayın. Derin kanılara dalmayın, başınızdaki kaygıları uzaklaştırın. Elektronik ekranlara bakarak geçen süreyi sonlandırın. Olumsuz insanları etrafınızdan uzaklaştırın. Sizi olumlu istikamette etkileyen, yaşama sevinci veren beşerlerle görüşün. Ailenizle daha çok sohbet edin. Yemeğe birlikte oturun. Bir müzik aleti çalın ya da fotoğraf yapın.”
– İstanbul
